De jaren 20 van de 21e eeuw
Gewijzigd: j:31-01-2024
Coronavirus
Een wereldwijde uitbraak van het Coronavirus (Covid-19) legt het dagelijkse leven over de gehele wereld vanaf begin maart 2020 nagenoeg stil. Burgers moeten het reizen zoveel mogelijk beperken. Iedereen moet op straat en in openbare ruimtes 1,5 meter afstand tot medemensen in acht nemen. Dit geldt ook voor stations en treinen. Alle sneltreinen worden in de loop van maart 2020 geschrapt uit de dienstregeling. Het aantal passagiers daalt tot onder de 10%. Bouwactiviteiten kunnen nog wel uitgevoerd worden mits de bouwvakkers de 1,5 meter afstand in acht nemen. ProRail probeert de tijd met minder treinen zo nuttig mogelijk te benutten door juist nu onderhoud te gaan plegen.Arriva schrapt ook alle sneltreinen op de spoorlijn Zwolle - Emmen. Er reizen nog maar weinig mensen met de trein. Een treinstel is daarom voldoende capaciteit. Een groot deel van de treinstellen stalt Arriva op het emplacement van Emmen. Een 3-tal treinstellen staan op het uiteinde van de spoorlijn, waar vroeger de spoorlijn doorliep naar Weerdinge.
Vanaf 1 juni 2020 is het dragen van mondkapjes in het openbaarvervoer verplicht. In eerste instantie mag er maar een iemand op een bank voor 2 personen zitten om een afstand van 1,5 meter te kunnen garanderen. De OV-bedrijven maken met stickers duidelijk welke stoelen wel en niet gebruikt mogen worden door de reizigers. Op 1 juli 2020 worden deze beperkingen weer opgeheven en zijn alle stoelen en banken weer toegankelijk voor de reizigers.
In januari 2021 worden de spitstreinen tussen Zwolle en Coevorden / Emmen uit de dienstregeling geschrapt evenals een paar treinen aan de randen van de dag. Op 22 februari 2021 wordt de dienstregeling op Zwolle - Emmen weer iets uitgebreid. De trein die om 5.41 uur uit Emmen vertrekt gaat weer rijden evenals de één na laatste trein van 23.53 uur uit Zwolle.
Om de verspreiding van het virus nog verder te beperken wordt op 23 januari 2021 een avondklok ingevoerd. Niemand mag zonder geldige reden tussen 21.00 uur en 4.30 uur meer op straat zijn. De treinen blijven beperkt rijden om de enkeling met een geldige reden te kunnen vervoeren. Op 31 maart 2021 wordt de avondklok met een uurtje ingekort. Tussen 22.00 uur en 4.30 uur blijft het verboden om buiten te zijn. Vanaf 28 april 2021 wordt de avondklok opgeheven en mag iedereen weer dag en nacht op straat zijn. De verplichte 1,5 meter afstand en het dragen van mondkapjes in het openbaarvervoer blijven gelden. Op zaterdag 26 juni 2021 vervalt de verplichting om mondkapjes te dragen in binnenruimtes, behalve in het openbaarvervoer daar moeten reizigers nog steeds een mondkapje te dragen.
In de herfst van 2021 neemt het aantal besmettingen weer toe en in december 2021 worden er weer allerlei beperkende maatregelen door de overheid genomen. Beginnen 2022 is het aantal gevaccineerde personen op een dusdanig peil dat het aantal mensen dat ernstig ziek wordt of komt te overlijden op acceptabel laag niveau ligt. Langzaam vervallen alle Corona maatregelen. Op 23 maart 2022 vervalt de verplichting om in het OV een mondkapje te dragen.
![[emmen_274]](../Fotos/emmen_274.jpg)
Op het uiterste puntje van de spoorlijn in Emmen heeft Arriva 3 treinstellen opgeborgen tijdens de Coronacrisis.
|
- |
Extra treinen Groningen - Winschoten
Om meer treinen tussen Groningen en Winschoten te kunnen laten rijden worden diverse emplacementen langs het traject aangepakt. Het emplacement van Zuidbroek gaat flink op de schop. Het eilandperron wordt breder gemaakt om te voorkomen dat reizigers elkaar in de weglopen. De sporen 3, 4 en 5 worden opgeruimd en vervangen door een nieuw spoor 3 dat ongeveer op de plaats van het voormalige spoor 4 komt te liggen. De sporen worden aangesloten met wissels met een hoek van 1:15. Treinen kunnen daardoor binnenkomen en vertrekken met een snelheid van 80 km/h. In de herfstvakantie van 2020 (10 t/m 18 oktober) is er geen treinverkeer om alles te kunnen aansluiten.
![[zuidbroek_135]](../Fotos/zuidbroek_135.jpg)
Het vernieuwde emplacement en perron van Zuidbroek met de trein van Veendam naar Groningen rechts en een trein richting Leer (D) langs het 2e perron.
|
- |
Spoorlijn Rheine - Bad Bentheim - Coevorden - Emmen
Op 15 juni 2018 wordt er een intentieverklaring ondertekend om te komen tot een treinverbinding tussen Rheine en Emmen. Bij de ondertekening die plaats vindt in het gemeente huis van Neuenhaus zijn alle burgemeesters aanwezig van de plaatsen die langs de spoorlijn liggen. Daarnaast is ook de Bentheimer Eisenbahn aanwezig. De bedoeling is dat de toekomstige trein gaat stoppen in Rheine, Schuttorf, Bad Bentheim, Nordhorn, Neuenhaus, Emlichheim, Coevorden en Emmen. De streefdatum is om in 2025 te kunnen gaan rijden.
![[be_alg_023]](../Fotos/be_alg_023.jpg)
Standaard beveiligde overweg van de BE ter hoogte van het Kurhaus in Bad Bentheim. Links staat het betreedbare betonnen gebouw waarin zich de beveiligingsapparatuur bevindt.
|
- |
Op het 27 kilometer lange gedeelte tussen Neuenhausen en Coevorden komen 43 onbeveiligde overwegen voor. Daarnaast is het traject momenteel niet geschikt voor hoge snelheden. Ook de draaibrug over het Coevordensche Kanaal in Coevorden moet voor een frequente reizigersdienst compleet vernieuwd worden.
Op maandag 26 september 2022 wordt een intentieverklaring ondertekent om de spoorlijn Coevorden - Bad Bentheim te reactiveren voor reizigersvervoer. Naast Vivianne Heijnen, staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, en Drenthe Nelleke Vedelaar, gedeputeerde van de provincie, zet ook ProRail-CEO John Voppen zijn handtekening. Aan Duitse zijde zijn staatssecretaris voor Wirtschaft, Arbeit, Verkehr und Digitalisierung Dr. Berend Lindner, directeur van de Bentheimer Eisenbahn Joachim Berends en Landraad Michael Kiehl van het Grafschaft Bentheim aanwezig. De Nedersaksische Minister voor Financiën Reinhold Hilbers neemt online deel aan de ondertekening. Bij de uitvoering van het project wordt ook intensief samengewerkt met de Nederlandse en Duitse gemeentes langs de spoorlijn. Het geld voor de benodigde werkzaamheden is voor een belangrijk deel al toegezegd. Het gedeelte tot aan de Nederlandse grens wordt gefinancierd door Duitsland. Het aanpassen van het emplacement van Coevorden ter waarde van 10 miljoen Euro is eveneens geregeld. Alleen voor het gedeelte tussen de grens en het emplacement van Coevorden moet nog financiering worden geregeld. In dit gedeelte ligt ook de draaibrug over het kanaal. Eind 2022 / begin 2023 is de BE al druk bezig om de overwegen tussen Neuenhaus en Laarwald te voorzien van beveiliging. Daarvoor wordt hetzelfde concept gebruikt zoals eerder uitgerold tussen Bad Bentheim en Neuenhaus.
![[be_alg_031]](../Fotos/be_alg_031.jpg)
Op het station van Nordhorn wordt de speciale trein naar Coevorden weergegeven op het informatiepaneel.
|
![[be_alg_030]](../Fotos/be_alg_030.jpg)
Treinstel VT111 staat klaar op het station van Nordhorn om de reizigers naar Coevorden te brengen.
|
In 2023 koopt de BE 6 extra tweedehands treinstellen type 648 van de DB. Het is de bedoeling om uit deze 6 treinstellen 3 stuks bedrijfvaardige exemplaren samen te stellen. Bij de overbrenging van de laatste 3 treinstellen VT116, VT117 en VT118 wordt het konvooi op 15 november 2023 echter aangereden door een ICE-4 treinstel. Het achterop lopende treinstel VT118 wordt zwaar beschadigd.
De Duitse bondsregering in Berlijn is van plan 90 procent van de kosten van het opknappen van de spoorlijn tussen Neuenhaus en de grens bij Coevorden te betalen. Daarom geeft het ministerie van Economie en Transport van de deelstaat Niedersachsen toestemming aan de Bentheimer Eisenbahn (BE) om "vervroegd te beginnen met de voorbereidende werkzaamheden. De BE wil nog dit jaar starten. Deelstaatminister Olaf Lies: "Dit is weer een mijlpaal op weg naar de reactivering van de grensoverschrijdende lijn. Het dichten van de kloof tussen Duitsland en Nederland is een belangrijk signaal voor de grensregio en daarmee voor forensen en toeristen. Met de goedkeuring van voorbereidende bouwmaatregelen laten we zien dat we volledig achter het project staan en dat er geen tijd verloren mag gaan." "Nu is het belangrijk dat we de benodigde financiering krijgen van de regering in Berlijn en van Nederlandse zijde. We hopen dat de spoorlijn naar Coevorden eind 2026 in gebruik kan worden genomen."
Op 30 januari 2024 wordt bekend dat ook van Nederlandse zijde geld beschikbaar gaat komen. In totaal gaat het om een bedrag van 27,8 miljoen. Het geld is afkomstig van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de provincie Drenthe en een klein deel van de gemeente Coevorden. Het geld is bedoeld voor het aanleggen van een extra perron in Coevorden en het herstellen van het spoor naar de Duitse grens inclusief de draaibrug pver het kanaal.
Elektrificatie Mariënberg - Almelo
Op verzoek van de provincie Overijssel begint ProRail in 2020 een verkenning naar de elektrificatie van de spoorlijnen Mariënberg - Almelo en Zutphen - Hengelo. Tijdens de verkenning wordt in kaart gebracht welke werkzaamheden en aanpassingen allemaal nodig zijn om de elektrificatie uit te voeren. Het is de bedoeling dat er voor de spoorlijn Mariënberg - Almelo onderstations in Vroomshoop en Vriezenveen komen om de bovenleiding van elektriciteit te voorzien. De verkenning moet medio in 2021 klaar zijn. Na goedkeuring en de beschikbaarheid van het benodigde geld kunnen de werkzaamheden volgens de verkenning in 2024 beginnen en in 2025 klaar zijn.In maart 2021 publiceert ProRail een marktconsultatie om te onderzoeken of er toch andere milieuvriendelijke mogelijkheden zijn om de treindienst te onderhouden. In 2020 zijn enkele proeven gedaan met treinen op waterstof en batterijen in het noorden van land. ProRail en de provincie Overijssel onderzoeken of dergelijke treinen ook tussen Mariënberg en Almelo kunnen gaan rijden. De elektrificatie van de spoorlijn komt daarmee op losse schroeven te staan. Een trein met batterijen kan deze opladen op de eindstations Almelo en Hardenberg waar bovenleiding aanwezig is. Leveranciers die dergelijke treinen kunnen bouwen, moeten deze rond 2024 kunnen leveren.
Begin juli 2023 nemen de provincies Overijssel en Gelderland het besluit dat de spoorlijnen Mariënberg - Almelo, Zutphen - Hengelo en Enschede - Gronau geëlektrificeerd moet worden. De kosten voor batterijtreinen vallen tegen en men wil niet langer vervuilende dieseltreinen inzetten. Het is de bedoeling dat er in 2027 elektrische treinen kunnen rijden. De financiering is echter nog niet rond. Het oorspronkelijke plan om in 2024 elektrisch te rijden is daarmee al behoorlijk vertraagd.
Op 24 mei 2023 wordt gevierd dat het 25 jaar geleden is dat de spoorlijn Mariënberg - Almelo de eerste spoorlijn in Nederland is waar het reizigersvervoer niet meer geëxploiteerd wordt door NS. Deze regionale spoorlijn is niet alleen een mijlpaal voor de ontwikkeling van het openbaar vervoer, maar ook het startsein voor meer concurrentie op het spoor in Nederland. Om deze belangrijke gebeurtenis te vieren, heeft Arriva de huidige exploitant verschillende mensen in een podcastserie gevraagd om terug te kijken op deze historische aanbesteding. Aan deze podcast hebben de volgende personen meegewerkt; Annemarie Jorritsma (oud-minister van Verkeer en Waterstaat), Hans Huizinga (oud-directeur NS), Twan Spapens (oud-accountmanager Railned/ProRail), Jan Nabers (oud-accountmanager Railned/ProRail ), Gerald Zwarthoff (programmaleider bereikbaarheid Provincie Overijssel), Gerrit Niezink (programmamanager Mobiliteit bij Regio Twente), Chris de Goede (voorzitter reizigersvereniging ALMA), Hans de Vroome (oud-algemeen directeur Oostnet), Frank van Setten (oud-regiodirecteur Oost Oostnet), Piet van der Neut (oud-buschauffeur en machinist) en Jieskje Hollander (regiodirecteur Oost bij Arriva). Ze delen allemaal hun perspectief over hoe de opstart van deze treindienst verliep en hoe decentralisatie heeft bijgedragen aan meer concurrentie op het spoor.
Om de vaart erin te houden maakt de provincie Overijssel eind november 2023 bekend dat ze 2,7 miljoen wil investeren in het uitvoeren van de benodigde studies om tot elektrificatie te kunnen overgaan. De provincie hoopt dat het rijk deze kosten later alsnog vergoed evenals de totale investering die ligt tussen de 45 en 60 miljoen. Op 13 december 2023 valt een definitief besluit of de provincie deze voorinvestering wil doen.
Begin 2024 kondigt ProRail aan dat de treinbeveiliging van het traject Mariënberg - Almelo wordt vervangen. De opdracht wordt gegund aan Strukton Rail en heeft een waarde van ruim 4 miljoen Euro.
Overlast Zwolle - Emmen
In de treinen van Zwolle - Emmen ontstaat met enige regelmaat overlast door asielzoekers die naar Ter Apel moeten reizen. Deze mensen die vaak geen uitzicht hebben op een verblijfsvergunning voor Nederland moeten op eigen gelegenheid naar het aanmeldcentrum in Ter Apel reizen. Regelmatig worden treinstewards geconfronteerd met reizigers zonder treinkaartje of reizigers die zich agressief gedragen. Om problemen te voorkomen worden reizigers regelmatig al voor het instappen gecontroleerd op het bezit van een treinkaartje. Ook zet Arriva 2 treinstewards per trein in om de overlast te beperken. Begin 2021 vraagt Arriva 1,5 à 2,4 miljoen Euro steun aan bij de overheid voor de extra maatregelen. De treinstewards krijgen echter geen toestemming om tasers of andere wapens te dragen.Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) laat op 8 december 2021 in een reactie op Kamervragen weten dat een verzoek van vervoerder Arriva voor het gebruik van een beperkte geweldsbevoegdheid wordt ingewilligd. Hoe en wanneer treinstewards precies geweld mogen gebruiken, zal later duidelijk worden gemaakt. Ook de buschauffeurs van de bus van Emmen naar Ter Apel klagen over geweld in de bussen. In november gaat er een speciale bus rijden van Zwolle direct naar het aanmeldcentrum in Ter Apel. Deze bus moet de overlast in het openbaarvervoer voor de overige reizigers beperken. Deze bus rijdt overigens alleen van Zwolle naar Ter Apel voor mensen die de eerste keer in Nederland aankomen. In de treinen en de streekbussen is ook overlast van asielzoekers die een dagje op stap gaan.
Testen remslof op emplacement Stadskanaal
Op het emplacement worden goederenwagens met remsloffen tot stilstand gebracht. Als een remslof verkeerd wordt geplaatst kan een goederenwagen ontsporen of niet voldoende afremmen. Om de effecten van remsloffen te meten doet ProRail op het emplacement van Stadskanaal in juni 2021 verschillende testen.Invoering lijnnummers
In navolging van exploitanten in andere landen voert Arriva op de door haar geëxploiteerde spoorlijnen per 13 december 2020 ook lijnnummers in voor de spoorlijnen in Groningen en Friesland. Met de dienstregeling van 12 december 2021 volgen ook de spoorlijnen van de Vechtdalconcessie. Aan het lijnnummer kan de reiziger de juist trein herkennen. De volgende lijnnummers komen voor op de voormalige NOLS-spoorlijnen:- RS7 -> Groningen - Veendam
- RS20 -> Zwolle - Emmen (stoptrein)
- RE20 -> Zwolle - Emmen (sneltrein)
- RS21 -> Almelo - Mariënberg - Hardenberg
![[veendam_259]](../Fotos/veendam_259.jpg)
Arriva treinstel als RS7 staat gereed voor vertrek in Veendam naar Groningen.
|
![[emmen_zuid_073]](../Fotos/emmen_zuid_073.jpg)
Arriva treinstel GTW 2/8 Roelof Zegering Hadders nummer 522 als RS20 staat gereed voor vertrek in Emmen Zuid naar Zwolle.
|
Testen batterijtrein Mariënberg - Almelo
Op 26 februari 2022 rijdt als test een batterijtrein tussen Mariënberg en Almelo. De test is een initiatief van ProRail, Arriva en leverancier Stadler. Het treinstel is WINK treinstel 605 van Arriva dat al voorzien is van batterijen voor het opslaan van de remenergie. Door een software aanpassing kan het treinstel extra energie opslaan uit de bovenleiding. Het treinstel komt via Zwolle en Ommen naar Mariënberg waar het aan de pers wordt voorgesteld. Na de test vertrekt het treinstel naar Arnhem voor een vervolgtest in Gelderland.De provincie Overijssel heeft voor ogen om zo snel mogelijk over te gaan tot exploitatie met batterijtreinen op de trajecten Almelo - Mariënberg en Hengelo - Zutphen. Vanaf 2027 zouden de batterijtreinen de huidige dieseltreinen moeten vervangen. In september 2022 wordt gemeld dat een besluit vanwege onduidelijkheden wordt uitgesteld. Op 25 oktober 2022 wordt bekend dat de exploitatie met batterijtreinen veel duurder uitvalt dan vooraf gedacht. De volledige elektrificatie van de beide baanvakken is berekend op 59,6 miljoen Euro voor Almelo - Mariënberg en 113 miljoen Euro voor Hengelo - Zutphen. Hoeveel duurder de batterijtreinen uitvallen is niet naar buiten gebracht. Het probleem zit met name bij de begin- en eindpunten waar de treinen moeten worden opgeladen. De provincie Overijssel wil eerst nadenken hoe de verduurzaming van het spoorvervoer nu verder vorm gegeven moet worden. Volgens ProRail een verstandige keus omdat batterijtreinen in Nederland nog niet worden ingezet en de exacte kosten nog moeilijk in te schatten zijn.
In o.a. Duitsland worden batterijtreinen al wel ingezet. Het voordeel van het Duitse systeem is de hogere bovenleidingsspanning (16,7 kV AC) waardoor de stromen bij het opladen kleiner zijn. Het Nederlandse systeem met 1500 V DC zorgt voor hoge stromen bij het snel laden van de treinen. Langzaam opladen heeft te veel nadelen voor de exploitatie, omdat treinstellen dan langere tijd niet inzetbaar zijn.
Nedersaksenlijn
Op 10 december 2019 wordt de stichting Nedersaksenlijn in Ter Apel opgericht. De stichting Nedersaksenlijn zet zich in om de spoorlijn tussen Groningen en Hengelo te bewerkstelligen. Vanaf 1 januari 2021 heeft de stichting de ANBI status van de overheid gekregen. Een stichting met de ANBI status betaalt geen erfbelasting of schenkbelasting voor erfenissen en schenkingen die de instelling gebruikt voor het algemeen belang.Op 25 april 2023 keurt de Tweede Kamer een investering goed om 85 miljoen te steken in de aanleg van het eerste deel van Nedersaksenlijn van Veendam naar Stadskanaal. ProRail stelde in april 2022 dat het project 115 miljoen euro gaat kosten. Dat komt omdat bruggen tussen Veendam en Stadskanaal flink verouderd zijn, de ondergrond zwak is en er hogere veiligheidseisen worden gesteld aan de overwegen. Het verzoek voor dat geld is ooit neergelegd bij het kabinet, de Tweede Kamer heeft het kabinet nu die opdracht gegeven. Het verschil tussen 115 en 85 miljoen wordt betaald door de lokale overheden. Het is de bedoeling dat er in 2026 weer reguliere treinen rijden van Groningen via Veendam tot aan Stadskanaal.