De jaren 80 van de 20e eeuw

Gewijzigd: j:17-12-2023

Inhoud:

Links:


Algemeen

Op 20 juli 1980 viert de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM) haar 5-jarig jubileum. In dat kader wordt een rondrit door Noord-Nederland gemaakt met één van de VSM-treinen. De trein wordt getrokken door VSM-stoomlocomotief nummer 5. De jubileumrit doet ook de voormalige NOLS-spoorlijn aan. In Mariënberg wordt een fotostop gemaakt.

[marienberg_057]
VSM-jubileumrit tijdens de fotostop in Mariënberg.
Foto F.J. Hoevenagel, 20 juli 1980.

-
Begin 1980 brengt ROVER (stichting Reizigers Openbaar Vervoer) onder de naam "Stippellijnen" een brochure uit waarin zij de aanleg van een 40-tal nieuwe spoor- en tramlijnen bepleit. Een deel van deze spoorlijnen is gebaseerd op (nog) bestaande goederenlijnen die omgebouwd moeten worden naar personenvervoer. ROVER pleit voor deze spoorlijnen in het kader van het dreigende olie tekort op de wereldmarkt. De 40 spoorlijnen zijn onderverdeeld in 3 urgentiecategorieën. Binnen de belangrijkste categorie staat ook de spoorlijn Groningen - Veendam - Stadskanaal - Ter Apel - Emmen vermeld. De meeste van de in de brochure genoemde spoorlijnen zijn begin 21e eeuw nog steeds niet gerealiseerd, hoewel over een aantal nog steeds wordt nagedacht.

In 1982 schaft NS het kartonnen treinkaartje af. Dit type treinkaartje genoemd naar zijn bedenker de heer Edmondson is jarenlang onafscheidelijk verbonden met het maken van een treinreis. In speciale bakken bij het loket heeft de stationschef diverse treinkaartjes op voorraad. Vanaf 1982 worden alleen nog maar treinkaartjes uitgegeven die door een speciale printer worden bedrukt. Via een toetsenbord kan de kaartverkoper het gewenste treinkaartje selecteren. Dit systeem is veel flexibeler en biedt meer mogelijkheden voor speciale treinkaartjes.

In 1982 maakt de NS tussen station Vriezenveen en Almelo bij kilometer 15,426 een spooraansluiting voor het bedrijvenpark "Noordwest-Twente". De bediening van de aansluiting vindt plaats vanuit Almelo. Op het bedrijvenpark zit o.a. een depot van de NAVO en een firma die ijzeren vlechtmatten voor de betonindustrie maakt. In de jaren 90 komt er een regelmatig transport van staalrollen opgang. (zie ook fabrieksaansluiting Aadorp)

In de winter van 1985 zorgt regen op een zwaar bevroren ondergrond voor sterke ijzelvorming in het noorden van Nederland. Het wegverkeer komt volledig stil te liggen. Elektriciteitsmasten bezwijken door de sterke ijslast op de hoogspanningslijnen.

Op zondagmiddag 27 september 1987 richt de NS bij Ommen een speciaal station Ommen Besthmenerberg in voor het vervoer van 10.000 scouts van Ommen naar huis. Het station bestaat uit een houten verhoging langs het spoor. Het vervoer geschiedt met dubbeldekkers die hiermee hun primeur hebben op deze spoorlijn. De NS voert de normale treindienst 3 uur lang gedeeltelijk met bussen uit.

In 1988 starten de Drentse Vervoer Maatschappij (DVM), de provincie Drenthe en de NS een onderzoek naar de mogelijke sluiting van een aantal kleinere stations langs de spoorlijn Zwolle - Emmen. Voor sluiting komen in aanmerking de stations Dalfsen, Mariënberg, Gramsbergen, Dalen en Nieuw-Amsterdam. Rechtstreekse bussen moeten deze plaatsen verbinden met de grotere stations in de buurt. Qua dienstregeling komt het neer op een exploitatie met 2 sneltreinen per uur zonder een stoptrein. De Gedeputeerde Staten van Overijssel en de regio IJssel-Vecht, een samenwerkingsverband van 19 gemeenten in Noordwest-Overijssel, keren zich onmiddellijk tegen de plannen.
Top

Opening Magnesia Internationale in Veendam

Magnesia Internationale opent in 1981 in Veendam een fabriek voor de productie van magnesia. Magnesia is een grondstof voor de productie van vuurvaste stenen. Voor de productie zijn magnesiumchloride en dolime nodig. Magnesiumchloride is in de bodem van Veendam aanwezig. Dolime moeten de fabriek laten aanvoeren uit de Dolomieten. Dit vervoer gebeurt met speciale goederenwagons vanuit Hermalle sous Huy. Deze goederenwagons zijn door de NS van de Eisenbahn Verkehrsmittel Aktiengesellschaft gehuurd. De goederenwagons zijn 15,64 meter lang en hebben een inhoud van 70 m3. De goederenwagons zijn beige geschilderd en zijn voorzien van reclame voor Magnesia Internationale. Voor het laden en lossen heeft de fabriek de beschikking over een eigen spooraansluiting. Op het terrein zijn 5 sporen aanwezig. Deze dienen voor het opstellen en lossen van de zelflossers die de stenen aanvoeren vanuit de Dolomieten. In mindere maten wordt het spoor ook gebruikt voor de afvoer van geproduceerde goederen. Het goederenvervoer per spoor tussen Zuidbroek en Veendam krijgt door de komst van de fabriek een enorme impuls. Later komt de fabriek in handen van de firma Billiton.

[nedmag_veendam_002]
Overzicht van de fabriek van Billiton. Het gebouw links is de losinstallatie voor de zelflosser. Over de gehele lengte van de foto staan de zelflossers opgesteld.
Foto R. van Wissen, 7 maart 1987.

-
Top

Europark

In de jaren 80 neemt het goederenverkeer over de spoorlijn Coevorden - Laarwald een enorme vlucht. De Bentheimer Eisenbahn is in staat om een goedkoper tarief te berekenen voor grensoverschrijdend treinverkeer dan de NS en DB. Daardoor trekt de Bentheimer Eisenbahn goederenvervoer aan dat anders via Oldenzaal of Emmerich de grens over zou gaan. Vooral het vervoer van aardappels uit met name Friesland neemt in het oogstseizoen een enorme groei. De gemeente Coevorden probeert de NS over te halen om van Coevorden een railcentrum te maken.

Op de grens van Nederland en Duitsland wordt door de gemeente Coevorden, transportgroep de Graaf en de BE een goederenoverslag ontworpen. De BE zorgt voor de railinfrastructuur. Het emplacement van station Coevorden wordt door de BE minder vaak gebruikt.

De laatste jaren zijn een groot aantal politieke groeperingen in Coevorden op bezoek geweest. Steevast laat Burgemeester Spahr van der Hoek de bezoekers dan de Bentheimer Eisenbahn bezichtigen. De VVD komt op 28 oktober 1988 bij de BE langs. Op 4 juli 1990 is het de beurt aan een delegatie van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Op 20 september 1990 brengt een delegatie van de Partij Van De Arbeid (PVDA) een bezoek aan Coevorden.

In 1993 bouwt de firma Hentzen uit Rotterdam een overslagbedrijf voor aardappelen op het industrieterrein "De Heege" in Coevorden. De firma Hentzen is dan al 45 jaar een zakelijke partner van de Bentheimer Eisenbahn. Het aardappelvervoer is altijd een belangrijke inkomstenbron van de BE geweest.
Top

Sluiting Stadskanaal - Veendam

De dreigende sluiting van de spoorlijn Veendam - Stadskanaal hangt al jaren in de lucht. Het goederenvervoer naar Stadskanaal en verder stelt meestal niet veel voor. Om het afscheid van de spoorlijn te herdenken, organiseert de Nederlandse Vereniging van Belangstellende in het Spoor- en Tramwegwezen (NVBS) een excursie over de spoorlijn Zuidbroek - Stadskanaal. Met 3 gekoppelde DE1 treinstellen rijden de treinhobbyisten 's ochtends van Groningen via Zuidbroek naar Stadskanaal en weer terug. Ook voor de DE1 treinstellen is het einde zeer nabij. Onderweg stopt de trein op diverse plaatsen voor het maken van foto's. Op het emplacement van station Stadskanaal staan een tiental oude gesloten goederenwagons gereed om te worden afgevoerd. Dit zorgt voor een passend decor.

Oorspronkelijk is het de bedoeling om 's middags met dezelfde trein het voormalige NTM-traject Groningen - Drachten te berijden. Vanwege de slechte toestand van de baan vindt de NS het niet verantwoord om met de DE1-treinstellen naar Drachten te rijden. De excursiegangers dienen in Groningen over te stappen op 2 DH2-treinstellen. Vanwege de grote belangstelling voor de excursie voert de NVBS de excursie zowel op 27 april als op 30 april 1985 uit.

De NS legt het goederenverkeer op de spoorlijn Stadskanaal - Veendam uiteindelijk in 1988 stil. Het tracé blijft in afwachting van nieuwe plannen voorlopig liggen. Tijdens het grootste deel van haar bestaan laten de Staatsspoorwegen en de Nederlandse Spoorwegen meestal oud materiaal dienst doen op de voormalige NOLS-lijn. Des te merkelijker is het, dat in de laatste maanden van exploitatie nog de nieuwste diesellocomotieven van de NS-serie 6400 dienst doen op het baanvak.

[ns_de1_001]
3 treinstellen DE1 in Stadskanaal tijdens een excursie van de NVBS.
Foto R. van Wissen, 27 april 1985

-

Transport van voetbalsupporters

Vanaf het seizoen 1985 - 1986 komt voetbalvereniging Emmen uit in het betaalde voetbal. Op zondag 18 augustus 1985 is de eerste thuiswedstrijd. Als eerste club mag FC Den Haag de reis naar het noordoosten maken. De supporters van deze club hebben bij de politie geen beste naam. De supporters komen per trein naar Emmen. De trein staat onder zeer strenge bewaking. De NS zorgt ervoor, dat de trein onderweg niet hoeft te stoppen om onrust onder supporters te voorkomen. In Emmen aangekomen loodst de politie de supporters gelijk in gereedstaande bussen. Deze bussen rijden met politiebewaking op topsnelheid naar het sportpark Meerdijk waar gelijk na aankomst van de supporters de wedstrijd begint. Direct na afloop zet de politie de supporters weer op de trein richting het westen. Door dit strenge optreden van de politie doen zich geen noemenswaardige incidenten voor.