Stopplaats Nieuw Scheemda - 't Waar

Gewijzigd: j:09-08-2023

Inhoud:	Links:
Gegevens stopplaats Exploitatie Gebouwen Emplacement Personeel Gegevens plaats	Voormalige exploitanten: Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (MESS) Nederlandse Spoorwegen, voorheen Nederlandsche Spoorwegen (NS) Voormalig aansluitend vervoer: Busmaatschappij Noord-Ooster Fabrieksaansluiting: Buurke en Klok

Gegevens stopplaats

Afkorting:	Nsd
Positie:	km 9,307, linkerzijde
Adres:	-

Exploitatie

Geopend als stopplaats aan de spoorlijn Zuidbroek - Delfzijl.

	Geopend:	Gesloten:
Personenvervoer:	5 januari 1910	1 december 1934
Goederenvervoer:	1919	1 december 1934

De oorspronkelijke naam van de stopplaats is Nieuwscheemda - 't Waar. Nieuw Scheemda aan elkaar geschreven in later tijden komt er een spatie in.

Gebouwen

Schuilplaats

De schuilplaats is aanbesteed met bestek NOLS-32. Na de sluiting van de lijn Zuidbroek - Delfzijl is de schuilplaats verwijderd.

Schuilplaats zoals die bij de stopplaats Nieuw Scheemda - 't Waar wordt gebouwd. Tekening R. van Wissen.

Artist impression van de voormalige stopplaats. Op de voorgrond het koffiehuis en op de achtergrond de schuilplaats. Collectie W. Mensinga.

-

Waterplaats

De waterplaats is aanbesteed met bestek NOLS-32. Na de sluiting van de lijn Zuidbroek - Delfzijl is de waterplaats verwijderd.

Waterplaats zoals die bij de stopplaats Nieuw Scheemda - 't Waar wordt gebouwd. Tekening R. van Wissen.

Emplacement

Nieuw Scheemda

De stopplaats is geopend als perron aan het doorgaande spoor. In 1919 komt er een losspoor naar de inmakerij van de familie Buurke & Klok. Dit losspoor wordt tevens gebruikt voor het vervoer van stro per goederentrein. Tussen het goederenemplacement en het perron ligt de overweg in wat nu de Zwaagweg heet.

Van het talud is vandaag de dag niets meer terug te vinden. Het goederenemplacement is nu de tuin van het voormalige stationskoffiehuis dat er nog steeds staat.

Ansichtkaart van de halte Nieuw Scheemda - 't Waar met op de achtergrond het perron met schuilplaats. Op de voorgrond het goederenspoor en de gebouwen van de familie Buurke & Klok. Ansichtkaart is uitgegeven door J. Bakker. Het witte gebouw is café en hotel van de familie Bellinga. Collectie Beeldbank Groningen, Catalogusnummer NL-GnGRA_1986_18583, jaren 20 van de 20e eeuw.

-

Personeel

Bij de stopplaats is geen personeel aanwezig.

Gegevens plaats

Algemeen

Het gebied waar de plaatsen Nieuw Scheemda en 't Waar liggen, is vroeger een regio met talloze afwatereringssloten. Nieuw-Scheemda ligt in een oud beekdal. Deze stroomt vanuit het hoogveen naar lager gelegen delen. De zandruggen van Scheemda en Noordbroek vormen de grens tussen het hoogveen en de lager gelegen delen die in verbindingen staan met de Dollard en wat wij tegenwoordig kennen als de Waddenzee. In het gebied lagen verschillende dijken om het land tegen overstromingen te beschermen. In het verleden hebben regelmatig overstromingen plaats gevonden. Niet alleen hebben de inwoners te maken met overvloedig rivierwater, ook het zeewater drong wel eens ver door.

Van 1880 tot aan de opening van de NOLS rijdt Harm Antema met zijn Omnibus van Nieuwolda via 't Waar en Noordbroek naar Zuidbroek. In de jaren 30 van de 20e eeuw begint Jan Prenger een autobusdienst vanuit Nieuwolda op Winschoten en Zuidbroek. Deze zo geheten Noordooster Busdienst doet ook de plaatsen Nieuw Scheemda en 't Waar aan. In later jaren neemt de GADO deze busdienst over.

Beide dorpen liggen op een hoger gelegen oeverwal in het open polderlandschap van het Oldambt. Het zijn van oorsprong streekdorpen met lintbebouwing langs de Hamrikkerweg (Nieuw Scheemda) en Hoofdweg ('t Waar). Via de Pastorieweg is er een verbinding met Scheemda en de A7 (circa 4-5 km).

Bestuur

Nieuw Scheemda en 't Waar behoren beide bij de gemeente Scheemda. Nieuw Scheemda en 't Waar zijn met respectievelijk circa 400 inwoners en circa 125 inwoners de kleinste kernen van de gemeente. Op 1 januari 2010 is de gemeente Scheemda samen met gemeente Reiderland en Winschoten gefuseerd tot de nieuwe gemeente Oldambt.

Voorzieningen

Stationskoffiehuis "Quatre Bras"
Bij de stopplaats bouwt de familie Buurke een stationskoffiehuis met de naam Quatre Bras, wat kruispunt van wegen betekent. Het stationskoffiehuis beschikt tevens over een kegelbaan. Op de kegelbaan worden ook wedstrijden georganiseerd. In het café verkoopt men tevens plaatsbewijzen voor de trein. In 1919 brandt het pand af. Op 1 oktober 1919 houdt de heer Buurke in zijn inmakerij bij het spoor een verkoop van de restanten van zijn stationskoffiehuis. Het grondstuk van het voormalige stationskoffiehuis is 13,50 are groot. In 1920 verrijst op dezelfde plaats een café van de familie Bellinga. De schoonzoon van de familie Bellinga, Simon Gorter, neemt het café later over. Die het op zijn beurt weer verkoopt aan Albert Smit. In het gebouw is ook een feestzaal met toneel aanwezig. Ook kunnen reizigers er overnachten. In die tijd vormde het gebouw het middelpunt van het plaatselijke dorpsleven.

Tegenwoordig is in het gebouw B&B "de witte wolk" gevestigd. De omgeving is sterk veranderd en niets herinnerd meer aan het middelpunt van het plaatselijke dorpsleven.

Het voormalige stationskoffiehuis in Nieuw Scheemda gezien vanaf de achterkant ten opzichte van het gebouw op de ansichtkaart bij het emplacement. Foto W. Mensinga, 2008.

-