Zwolle - Emmen, overwegen, bruggen en onderdoorgangen
Gewijzigd: l:13-07-2025
Overwegen bij de bouw
Het traject van de NOLS kruist vele wegen. De NOLS streeft er, op aandringen van de Staatsspoorwegen, naar om het aantal onbeveiligde overwegen zo klein mogelijk te houden. In een landelijke omgevingen met zijn vele boerenweggetjes is dit een bijna onmogelijke opgave. Ondanks het samenvoegen van diverse wegen blijven er nog vele onbeveiligde overwegen bestaan. Alleen de allerdrukste komen vanwege de kosten in aanmerking voor bediende overwegbomen. Voor iedere beveiligde overweg moeten de Staatsspoorwegen een overwegwachter aanstellen. Alleen in de buurt van een station, halte of brug kan de functie van overwegwachter gecombineerd worden met die van stations- of haltechef of brugwachter. Alleen in Coevorden bouwt de NOLS een wachterswoning speciaal voor het bedienen van een overweg. In alle andere plaatsen wordt dit gecombineerd met een andere functie. De kilometrage van de actuele overwegen is gebaseerd op de gegevens zoals ProRail die in Railmaps presenteert. Bij inmiddels gesloten overwegen is de kilometrage gebaseerd op gegevens van oude tekeningen deze kunnen enkele meters afwijken met de kilometrage in Railmaps
In het traject Zwolle - Emmen zijn volgende overwegen reeds vanaf het begin van de exploitatie beveiligd:
- Grindweg Zwolle - Ommen te Dalfsen, trekwipsluitbomen te bedienen vanaf het perron
- Straatweg Coevorden - Dalen, sluitbomen te bedienen vanuit wachterswoning nummer 8
- Straatweg bezuiden Hoogeveensche Vaart, trekwipsluitbomen met traliewerk te bedienen door brugwachter (brugwachterswoning nummer 9) te Nieuw-Amsterdam
Overwegen
Vanwege het toenemende verkeer voorzien de Staatsspoorwegen in de loop der tijd steeds meer overwegen van spoorbomen. In 1909 krijgt de overweg in de straatweg van Coevorden naar Gramsbergen spoorbomen. In 1910 gebeurt hetzelfde met de weg langs de Ommelanderwijk te Veendam. Soms is de afstand tussen station en overweg te groot om de bediening van de overweg rechtstreeks vanuit het stationsgebouw te doen. In 1914 plaatst de SS bij de oostelijke overweg in Ommen een wachthuisje. Dit wachthuisje komt uit Nieuwerkerk. De techniek maakt het mogelijk de overwegbomen in later jaren wel vanaf het perron te bedienen.
De gemeente Hardenberg dient bij de spoorwegen een verzoek in om te Mariënberg en te Bergentheim overwegbomen te plaatsen. In maart 1917 ontvangt de gemeente een schrijven van de Maatschappij tot exploitatie van Staatsspoorwegen. De spoorwegen zien geen reden om te Mariënberg en te Bergentheim afsluitbomen bij de overweg te plaatsen, daar, als men goed acht geeft, de trein op voldoende afstand is waar te nemen.
Op 23 maart 1959 besluit de gemeenteraad van Emmen de niet actief beveiligde overweg in de Kerkhoflaan te gaan beveiligen. De gemeente stelt hiervoor een bedrag van NLG 60.900,00 beschikbaar. Op 8 november 1961 wordt een AHOB installatie op de overweg met de Dordtschestraatweg in Emmen in gebruik genomen.
De stationschef bedient vaak een of meerdere overwegen rond het station. Vele automobilisten hebben hier heel wat tijd staan te wachten. Vlak voor de aankomsttijd moet de stationschef de overweg sluiten, zodat de trein zonder te stoppen door kan rijden. Het schatten van de aankomsttijd blijkt niet altijd eenvoudig zodat de overweg vaak onnodig lang gesloten blijft. Ook komt het wel eens voor, dat de trein al bij het inrijdsein staat te wachten en met toeteren het stationspersoneel probeert te activeren. In Emmen zijn diverse plannen geweest om de overweg in de Boslaan bij het station te vervangen door tunnel.
De overheid wil het aantal ongelukken op overwegen verder laten dalen. In 1996 krijgt Railinfrabeheer de taak om de overwegen in Nederland beter te beveiligen. Concreet betekent dit dat de alle AKI's omgebouwd worden naar AHOB. Ook worden weinig gebruikte overwegen opgeheven. Railinfrabeheer heeft zich tot taak gesteld om de gehele operatie in 2010 klaar te hebben. In 2000 wordt het ombouwprogramma versneld met als doel klaar te zijn voor 2006. Ook de AKI's aan de spoorlijn Zwolle - Emmen zijn in deze periode vervangen door (mini) AHOB's.
Na enkele ernstige ongelukken op Niet Actief Beveiligde Overwegen (NABO) begint ProRail in 2018 aan een campagne om alle nog bestaande niet actief beveiligde overwegen in Nederland op te heffen. Ook de nog bestaande NABO's aan de spoorlijn Zwolle - Emmen moeten dicht of worden vervangen door een AHOB. De actie moet eind 2023 zijn afgerond. Waarbij ProRail het motto hanteert de beste overweg is geen overweg. Ook AHOB's moeten waar mogelijk vervangen worden door bruggen of tunnels. Dit is echter te kostbaar om grootschalig door te voeren.
In de spoorlijn Zwolle - Emmen zijn op dit moment de volgende overwegen aanwezig of aanwezig geweest.
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Mini AHOB in de Selhorst, een zijstraat van de Herfterlaan, te Herfte gezien naar het zuiden.
|
|
![]() AHOB in Erfgenamenweg te Herfte gezien naar het noorden.
|
|
![]() Mini AHOB in de Herfterlaan te Herfte gezien naar het noorden.
|
|
![]() Mini AHOB in de Oude Dalfserweg te Herfte gezien naar het noorden.
|
|
![]() Mini AHOB in de Herfterweg te Herfte gezien naar het noorden.
|
|
![]() Mini AHOB installatie in Marshoekersteeg gezien naar het noorden.
|
|
![]() Mini AHOB installatie in Koepelallee gezien naar het noorden.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Poppenallee bij km 11,6. De overweg wordt vanuit het station bediend. Het is dus geen AHOB maar een EHOB.
|
|
![]() Overpad tussen het 1e en 2e perron van station Dalfsen.
|
|
![]() De overweg in de Stationsweg te Dalfsen bij km 12,265, die wordt bediend vanuit het stationsgebouw.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Niet actief beveiligde overweg, zijstraat van de Rechterensedijk.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Dalmsholterweg gezien in noordelijke richting. Aan de overkant van de overweg was links vroeger de opgang naar het perron van de stopplaats Rechteren.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Venneweg tussen Rechteren en Ommen.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Vlierhoekweg gezien in de richting van het noorden.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Vilsterse Allee gezien in de richting van het noorden.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg Nieuwedijk te Giethem gezien in noordelijke richting.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overpad tussen het 1e en 2e perron van station Ommen.
|
|
![]() Overweg in de Stationsweg te Ommen.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() De restanten van het in 1930 aangelegde perron van de voormalige halte Sterkamp bij km 24,95. Op de voorgrond de niet actief beveiligde overweg in de Besthermerberg.
|
|
![]() Overweg Eerderveldsweg gezien in noordelijke richting.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg Eerderdijk gezien in zuidelijke richting.
|
|
![]() Overweg Nieuwe Hammerweg in Junne gezien in noordelijke richting.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg Beerzerhooiweg / Beerzerpoort gezien in noordelijke richting.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg Zwarteweg gezien in noordelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Stouwdijk in noordelijke richting. Op de voorgrond de spoorlijn uit Geerdijk. Op de achtergrond de spoorlijn uit Ommen.
|
|
![]() Gesloten overweg Kloosterdijk / Nieuweweg gezien in noordelijke richting.
|
|
![]() Overpad naar het eilandperron in gesloten toestand. Sluitbomen voorzien van hangwerk om te voorkomen dat reizigers er onderdoor kruipen.
|
|
![]() Overweg in de Tweede Elsweg gezien in zuidelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Pallegarsteweg gezien in noordelijke richting.
|
|
![]() Gesloten overweg in de Eerste Elsweg in noordelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Schapenweg / Slotweg in noordelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Fliersdijk in noordelijke richting.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Het baanvak Mariënberg- Coevorden op de plek van de voormalige halte Brucht bij km 40,05 met de overweg in de Bruchterbeekweg, waar een automatische knipperlichtinstallatie (AKI) in aanbouw is.
|
|
![]() Overweg in de Twenteweg (N343) te Hardenberg gezien in noordelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Lage Inkweg te Hardenberg gezien in zuidelijke richting.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Jan Weitkamplaan te Hardenberg gezien in noordelijke richting.
|
|
![]() Overpad naar het eilandperron van station Hardenberg Foto R. van Wissen, 21 april 2016. |
|
![]() Overweg in Parallelweg gezien in noordelijke richting. Op de achtergrond de voormalige ploegbaaswoning.
|
|
![]() Overweg in Floralaan (1) zijde centrum Hardenberg gezien in zuidelijke richting.
|
|
![]() Overweg in Floralaan (2) zijde Gramsbergen gezien in zuidelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Westeindigerdijk gezien in noordelijke richting.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Meester Brasweg gezien in noordelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Schooldijk gezien in zuidelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Kanaalweg gezien in zuidelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Oostermaatsteeg gezien in zuidelijke richting.
|
|
![]() Overpad naar het 2e perron met een simpele sluitboom.
|
|
![]() Ombouw van de overweg in 1987. De mechanische overwegbomen worden vervangen door een AHOB.
|
|
![]() Particuliere niet actief beveiligde overweg vlak voor de brug bij De Haandrik (zijde Gramsbergen).
|
|
![]() Overweg in de Holtheme in De Haandrik gezien in zuidelijke richting.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Voormalige overweg Beukenlaan. Waar nu een bovenleidingsmast staat was vroeger de overweg.
|
|
![]() Krimweg met overwegbomen te Coevorden.
|
|
![]() Overpad naar perron met simpele sluitbomen.
|
|
![]() Aanleg van de overweg in de J.B. Hemelweg. Rechts van de overweg is de voormalige post III van de overweg in de Looweg nog te zien.
|
|
![]() Overweg in de weg naar Dalen. In 1918 komen in deze straat de sporen van de EDS-tramlijn te liggen.
|
|
![]() Overweg in de Wethouder Donkerstraat gezien in zuidelijke richting.
|
|
![]() Overweg in de Hulsvoorderwijk / De Loo gezien in oostelijke richting.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Oude Coevorderweg gezien vanuit de richting Dalen.
|
|
![]() Overweg in de Burgemeester Bouwmeesterstraat gezien in de richting Dalen.
|
|
![]() Overweg in de Reinderdijk gezien in de richting Dalen.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Dalerveensestraat gezien in de richting Dalen.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Beveiligde overweg met dubbel andreaskruis in de Nieuweweg te Nieuw-Amsterdam.
|
|
![]() Brug over het kanaal met op de voorgrond de overweg in de Van Goghstraat met mechanische overwegbomen.
|
|
![]() Mechanisch bediende overweg in de Trekkenweg nu Industrieweg te Nieuw-Amsterdam.
|
|
![]() Overpad naar het 2e perron. Langs het 2e perron staat een olietrein klaar voor vertrek. Langs het 1e perron een DE3 treinstel naar Emmen.
|
|
![]() Ombouw van de overweg Bedrijvenweg / Veilingstraat tijdens de grote buitendienststelling ten behoeve van de elektrificatie.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() De nog onbeveiligde overweg in de Wilhelmsweg tussen Nieuw-Amsterdam en Emmen terwijl een nog rode DE3 passeert.
|
|
![]() Overweg in de Nieuw-Amsterdmasestraat gezien richting het noorden. Het fietspad links heeft nog kleine overwegbomen.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Overweg in de Eigenhaardweg met AKI. In het kader van de verbetering van de spoorlijn Zwolle - Emmen krijgt de overweg een nieuwe AKI-installatie. De nieuwe installatie staat al gereed naast het bestaande exemplaar.
|
|
![]() Overweg in de Nijbracht gezien in de richting van de Hondsrugweg.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Niet actief beveiligde overweg in de Dordscheweg in Emmen aan het begin van de 20e eeuw.
|
|
![]() Overweg in de Van Schaikweg gezien richting het westen (Centrum van Emmen).
|
|
![]() Overweg in de Kerkhoflaan gezien richting het westen (Centrum van Emmen).
|
|
![]() Toeleidende Angelsloërstraat (op de ansichtkaart staat Angelsloërdijk) naar de overweg in de Sterrenkamp. Links op de foto ter hoogte van de fietser staat het Andreaskruis om de weggebruikers te waarschuwen. De schaduw op de voorgrond is van een telegraafpaal.
|
|
![]() Overweg in de Boslaan nabij het station van Emmen tijdens de ombouw in 1986.
|
|
![]() Onbeveiligd overpad naar het 2e perron. Langs het 1e perron staan 2 DE3 treinstellen gereed voor vertrek naar Zwolle.
|
|
![]() Overweg in de Dennenlaan met een overweginstallatie van de firma Scheidt & Bachmann.
|
|
![]() Op deze plaats lag de overweg in de Wolfsbergenweg.
|
Bruggen
In het traject Zwolle - Emmen zijn de volgende bruggen, waar het overige verkeer over de spoorlijn heen gaat, aanwezig.
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Spoorlijn gezien vanaf het viaduct in Ommen. Vanuit de richting Dalfsen nadert een DE2 treinstel in de oorspronkelijke kleurstelling het nieuwe viaduct.
|
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Verhoogd uitrijsein C1-2 aan de zijde Gramsbergen van het emplacement van Hardenberg. Op de achtergrond de brug van de J.C. Kellerlaan waartegen het sein moet afsteken. Het 2e spoor is al gedeeltelijk aanwezig, maar nog niet in dienst.
|
|
![]() Brug van de Rondweg van Coevorden gezien in de richting Emmen.
|
|
![]() Brug van de N37 gezien in de richting Emmen vanaf het emplacement van station Nieuw-Amsterdam.
|
|
Geen foto beschikbaar |
Onderdoorgangen
In het traject Zwolle - Emmen zijn de volgende onderdoorgangen, waar het overige verkeer onder de spoorlijn door gaat, aanwezig.
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
Geen foto beschikbaar |
|
![]() Onderdoorgang voor voetgangers en fietsers naast het station Coevorden.
|
|
![]() Onderdoorgang voor de Nieuw-Amsterdamsestraat in aanbouw. Op het dak van de tunnel komt station Emmen Zuid.
|
|
![]() Onderdoorgang van de rondweg met daarop station Emmen Bargeres.
|
|
![]() Fietstunnel onder de spoorlijn tussen Bargeres en Rietlanden.
|
Kruisingen met tramlijnen
Op diverse plaatsen kruist de NOLS-lijn met een tramlijn. Tijdens de bouw van de NOLS liggen er in Coevorden en Nieuw-Amsterdam al tramlijnen van respectievelijk de DSM en de EDS. De NOLS moet hier concessies doen om een kruising te mogen maken. Andere kruisingen ontstaan pas na de opening van de NOLS. Hier zijn het de trambedrijven die concessies moeten doen om de spoorlijn te mogen oversteken.
DSM-lijn in Coevorden
Ter hoogte van het DSM-station in Coevorden moet de NOLS de reeds aanwezige tramlijn kruisen. Vanuit een wachthuisje houdt de overwegwachter de kruising in de gaten. Om overwegwachter betere voorzieningen te geven, laten de Staatsspoorwegen met bestek SS-1113 en woning voor de overwegwachter bouwen. Het wachthuisje blijft behouden, maar schuift tijdens de bouw enkele meters op. Ondanks de aanwezigheid van een overwegwachter vindt er op 2 december 1914 een bijna botsing tussen een tram en een trein plaats. De bomen zijn gesloten, omdat er een treindeel aan het rangeren is. De machinist ziet de afsluiting niet tijdig en ramt de sluitboom. Juist voor de rangerende trein komt hij tot stilstand, maar wel met knikkende knieën.
EDS-lijn in Coevorden
In 1916 begint de bouw van de EDS-lijn Assen - Coevorden. De EDS wil in Coevorden de tramlijn doortrekken naar het stationsplein. Daarvoor dient er ten noordoosten van het emplacement een tramkruising met de NOLS te worden gemaakt. De DSM heeft in Coevorden al een tramkruising. NOLS ziet een tweede tramkruising in Coevorden niet zitten en weigert in eerste instantie om voor de EDS een kruising in de NOLS-lijn te maken. De EDS kan noodgedwongen bij het begin van de dienst op 3 juni 1918 niet doorrijden naar het stationsplein in Coevorden. Vlak voor de geplande kruising ten noorden van het emplacement aan de Looweg komt een tijdelijke halte. In 1922 wordt de tramlijn uiteindelijk toch doorgetrokken tot op het stationsplein van Coevorden. Op 29 juni 1937 wordt de kruising met de spoorlijn verwijderd.
EDS-lijn in Nieuw-Amsterdam
In Nieuw-Amsterdam kruist de NOLS de reeds aanwezige EDS-lijn Hoogeveen - Nieuw-Amsterdam. Deze kruising wordt op 15 januari 1943 opgebroken.
Kruisingen met werkspoor
Tussen Coevorden en Emmen liggen in de periode 1919 - 1920 op een aantal plaatsen kruisingen met werkspoor. Deze werksporen worden gebruikt de aannemers die bezig zijn met ontginningswerken. De werksporen worden over het doorgaande NOLS-spoor rails gelegd zodra de aannemer met zijn werktrein naar de andere kant wil. Daarna moeten de werksporen snel weer verwijderd worden.