N.V. Damster Auto Maatschappij (DAM), 1920 - 1970
Gewijzigd: l:19-05-2024
Gegevens
Oprichting: | 6 april 1920 |
Opheffing: | 1 oktober 1970 |
Overgenomen door: | N.V. Groninger Autobusdienst Onderneming (GADO) |
Algemeen
Op 6 april 1920 wordt de akte van oprichting van N.V. Damster Auto Maatschappij goedgekeurd. Belangrijkste oprichter en de eerste directeur is de heer Pieter (P.) Smith Tzn. wonende te Appingedam.
De eerste autobuslijn van de DAM loopt van Appingedam naar Hoogezand via Siddeburen en Slochteren. Algauw wordt een dienst gestart van Appingedam via Delfzijl en Farmsum naar Groningen. De DAM heeft zich altijd afgezet tegen de spoorwegen en de subsidie die ernaar toegingen. De Nederlandse Spoorwegen zijn vooral bang voor de concurrentie op de spoorlijn Delfzijl - Appingedam - Groningen. Bij iedere concessie aanvraag van de DAM gaan de spoorwegen fel in de aanval, maar zonder succes. De DAM is altijd een winstgevend bedrijf geweest.
De lijn Appingedam - Delfzijl - Groningen is altijd de belangrijkste buslijn van de DAM geweest. Vanaf 1948 rijdt de DAM om het half uur. Het hoogtepunt ligt in 1963, daarna neemt het particuliere autobezit een dermate vlucht dat het busvervoer steeds minder winstgevend is. Op 1 oktober 1970 gaat de DAM op in de GADO. De GADO is een volle dochter van de Nederlandse Spoorwegen. Zo komen de bezittingen van de DAM bestaande uit 39 autobussen en 59 personeelsleden in handen van de verfoeide spoorwegen. Op het moment van overname rijdt de DAM met deze autobussen een lijnennet van 133 kilometers.
De firma DAM blijft bestaan als garagebedrijf met een eigen werkplaats met constructieafdeling voor de productie van kipkarren en trailers. Deze discipline heeft altijd al naast de busonderneming bestaan. In 1933 bezit DAM diverse kleine en grote kraanwagen om gestrande voertuigen op te halen. Daarnaast produceert het eigen automatische koppelingen en remmen die door het ministerie zijn goedgekeurd. Het bedrijf heeft vestigingen in Appingedam, Delfzijl en Winschoten. Op 5 augustus 1983 gaat dit bedrijf failliet. Het bedrijf biedt op dat moment werk aan ruim 100 personen. Volgens kenners zijn er te grote investeringen gedaan waardoor een kastekort is ontstaan. Het onderhoudswerk aan vrachtauto's wordt overgenomen door DAF waardoor een dertigtal banen behouden blijven. In 1986 worden de restanten van de gebouwen in Appingedam gesloopt.
Een van de oorspronkelijke DAM-autobussen, nummer 154, is bewaard bleven en is nu in het bezit van het Noordelijke Bus Museum in Winschoten. De bus heeft haar zo kenmerkende DAM-kleuren, oranjerode onderkant en groene bovenkant, weer teruggekregen.