Algemeen

Voor de komst van de stoomtrams- en treinen wordt het postvervoer met postkarren onderhouden. Voor de lange afstanden worden deze karren getrokken door paarden. Kortere afstanden of trajecten waar weinig vervoer is, worden met lopende voetbodes onderhouden. Onderweg is aansluiting op andere trajecten zodat uitwisseling van post kan plaats vinden. Op die manier kan een regelde postdienst onderhouden worden die alle dorpen ontsluit. Met de komst van de diverse stoomtrams en de treinen van de NOLS wordt het postvervoer overgeheveld naar het snellere railvervoer.

Postvervoer met bewerking van de post in de trein vindt plaats op de trajecten;

• Zwolle - Coevorden
• Zwolle - Emmen
• Coevorden - Stadskanaal
• Assen - Stadskanaal
• Stadskanaal - Groningen
• Stadskanaal - Zuidbroek
• Zuidbroek - Delfzijl

Het postvervoer op het traject Stadskanaal - Zuidbroek draagt de EGTM per 1 januari 1911 over aan de treinen op het NOLS-traject. Het traject Mariënberg - Almelo heeft geen postvervoer gekend.

Onderstaande overzichten zijn gebaseerd op de overzichten van de Nederlandse Academie voor Filatelie. Deze overzichten zijn door de auteur aangevuld met extra informatie over de data van eerste en laatste gebruiksmaand.

Rond de eeuwwisseling wordt het grootrondstempel gebruikt om de postzegels op de poststukken te ontwaarden. Er zijn speciale grootrondstempels voor poststukken die per trein worden vervoerd en onderweg worden gestempeld. In een cirkel staan het vertrek- en aankomststation vermeld. In het midden staat de datum. Voor de trajecten van de NOLS zijn de onderstaande trajectstempels in de vorm van een grootrondstempel uitgegeven door de posterijen. De rondstempels worden voor beide richtingen op het traject gebruikt. Met extra kenmerken onderaan het stempel wordt aangegeven in welke trein het poststuk exact is afgestempeld. Daarnaast zijn er speciale grootrondstempels voor postkantoren op stations. De naam van de plaats wordt aangevuld met het woord station op het stempel. Aan de NOLS-trajecten heeft Zwolle een dergelijk postkantoor met een eigen stempel.

Lijst van grootrondstempels gebruikt op de trajecten van de NOLS.
EM = eerste bekende gebruiksmaand.
LM = laatst bekende gebruiksmaand in kringen van filatelisten.

De posterijen voeren vanaf maart 1910 het zogenaamde blokstempel in. De boven- en onderkant van het stempel vermelden het vertrek- en eindstation van de trein aan. In het midden is ruimte voor de datum en het treinnummer. Meestal zijn er per dag een aantal treinen aangewezen die voor het postvervoer worden gebruikt. De ene richting wordt aangeduid met Romeinse cijfers en de tegenrichting met letters. Het voordeel van het blokstempel is dat de namen van de stations uitneembaar zijn. Waardoor het personeel van de posterijen geen grote hoeveelheden stempels meer mee hoeven te nemen, maar kunnen volstaan met een stempel en een set van namen van de stations.

Lijst van blokstempels gebruikt op de trajecten van de NOLS.
EM = eerste bekende gebruiksmaand,
LM = laatst bekende gebruiksmaand in kringen van filatelisten.
*) Na 1938 nog in gebruik.

Het station van Coevorden krijgt na de uitbreiding van 1918 een postlokaal. In het stationsgebouw van Vriezenveen heeft enige tijd een postkantoor gezeten.

Stempel van het postvervoer door de EGTM tussen Zuidbroek en Ter Apel. De betreffende ansichtkaart is afgestempeld op 2 juni 1905.

Rondstempel van het postvervoer door de spoorwegen tussen Coevorden en Stadskanaal. De betreffende ansichtkaart is afkomstig uit Exloo en gestempeld op 18 februari 190? in trein I.

Blokstempel van het postvervoer door de spoorwegen tussen Stadskanaal en Zuidbroek. Het betreffende poststuk is afgestempeld op 6 augustus 1915 in trein A.

Blokstempel van het postvervoer door de spoorwegen tussen Zwolle en Emmen. Het betreffende poststuk is afgestempeld op 23 juli 1953 in trein III.

Ansichtkaart die op het station van Zwolle is afgestempeld. Het stempel is voorzien van het opschrift Zwolle - Station.

-