Gegevens stopplaats

Algemeen

In Gieten is sinds 1904 de exportslachterij Udema gevestigd. De heer Waldrik Udema is in 1883 te Kiel-Windeweer in de provincie Groningen een varkensslachterij begonnen. Na 20 jaar verhuist het bedrijf naar Gieten. Daar groeit het bedrijf uit tot een bekende slachterij en exporteur van vers vlees. De export van geslachte varkens richt zich vooral op Engeland. Naar de landen België, Duitsland en Frankrijk exporteert het bedrijf eveneens geslachte varkens. Naar Frankrijk transporteert Udema af en toe ook wel eens levende varkens. De export van vlees en levende varkens gaat met name in de eerste jaren per spoor in goederenwagens. Daarvoor heeft de fabriek 2 laadsporen langs de fabriekshal. De firma bezit in de periode 1935 - 1955 zelf 5 koelwagens. Udema biedt zelfs aan om de 1/2 van de kosten van het spoorvervoer te betalen. De varkens voor Engeland reizen per trein naar Vlissingen. Vandaar gaat de reis per boot verder. Exportbeperkingen zorgen ervoor dat in de loop der tijd steeds meer baconvlees in plaats van geslachte varkens richting Engeland gaat. In later jaren wordt het transport per vrachtauto steeds belangrijker.

Het Udema bedrijvencomplex gezien vanuit de lucht. Links op de voorgrond het station en daarachter de los- en laadfaciliteiten van de fabriek. Ansichtkaart.

Koelwagen NS 556 002 van Exportslachterij en Vleeswarenfabriek Udema te Gieten op het terrein van de Hoofdwerkplaats van NS te Amersfoort. Foto W.P.F.M. van Schaik, Collectie Het Utrechts Archief, Catalogusnummer 170950, 10 augustus 1956.

Op 4 april 1941 overlijdt directeur Jan Udema. Op 4 juli 1961 verkoopt de familie het bedrijf aan levensmiddelen gigant Unilever. Een deel van de familie die het met de verkoop niet eens was, begint in Holten een nieuwe slachterij. Unilever heeft grootste plannen met de fabriek en maakt in 1964 plannen bekend om een extra hal bij te bouwen voor een vlees- en worstconserven productielijn. Het personeelsbestand groeit in de jaren 60 van 400 naar 550 personen. Door overcapaciteit krijgen veel slachterijen het moeilijk. In de jaren 80 en 90 van de 20e eeuw moet Unilever regelmatig saneringsoperaties uitvoeren in de Udema fabriek in Gieten. In de jaren 90 sluit de fabriek definitief. In september 1995 worden de restanten tijdens een openbare veiling verkocht.

In het voorjaar van 1997 vallen de restanten meerdere keren ten prooi aan brandstichters. De eerste brand op 3 februari 1997 is op verzoek van een brandweerman uit Gieten aangestoken door een aantal kennissen uit de kroeg. De kennissen hebben als beloning 100 gulden ontvangen. De betrokken brandweerman is door de burgemeester uit zijn ambt gezet. Een van de brandstichters is op de avond van 31 maart weer betrokken bij een brand. Enkele uren later wordt de restanten nogmaals aangestoken. De ochtend van 1 april is geheel Gieten in dichte rook gehuld.

Het terrein is na de afbraak van de fabriek veranderd in een nieuwbouwwijk met dure vrijstaande woningen.

Advertentie uit 1934 waarin Udema aanbiedt om de helft van de kosten van het spoorvervoer te betalen.

-

Emplacement

Het emplacement bestaat uit 2 parallelle laadsporen langs de fabriekshallen. Deze sporen zijn in te rijden vanuit de richting Rolde.