Algemeen

Ten tijde van de NOLS regeert Koningin Wilhelmina het land. Koningin Wilhelmina reist regelmatig door het land om bij speciale gebeurtenissen en rampen bij haar volk aanwezig te zijn. Voor het transport maakt ze gebruik van haar eigen Koninklijke trein. Ook over de lijnen van de NOLS heeft ze aan aantal keren met haar trein gereden. Daarnaast zetten de Staatsspoorwegen extra treinen in om het volk naar bezoeken van de Koninklijke familie te brengen. Zo rijdt er op 29 en 30 juni 1909 een extra trein Stadskanaal - Assen - Groningen ter gelegenheid van het bezoek van H.M. de Koningin moeder Emma en prins Hendrik aan Groningen. De spoorlijn Stadskanaal - Zuidbroek is op dit moment nog niet geopend, zodat het vervoer via Assen moet geschieden.

Op 23 juni 2023 gaat het fenomeen Koninklijke trein met pensioen. Het Koninklijk huis reist de laatste jaren nog nauwelijks met de speciaal ingerichte trein. De meeste bezoeken worden per auto, bus of vliegtuig afgelegd. De huidige trein is aan vervanging of grote renovatie toe. Dit is te duur en daarom wordt het fenomeen Koninklijke trein officieel afgeschaft. Mocht de Koning ooit besluiten om weer eens met de trein te reizen, dan zal daarvoor een normale trein gebruikt moeten worden.

4 juli 1907, Coevorden, Emmen, Valthe en Gasselternijveen

Koningin Wilhelmina maakt op 4 juli 1907 een rondreis door Drenthe en stop met haar Koninklijke trein op diverse plaatsen. De trein stopt o.a. te Mariënberg, Coevorden, Emmen, Valthe en Gasselternijveen. Daarna rijdt de trein door naar Assen.

's Middags drie minuten voor half drie komt de Koninklijke trein uit de richting Weerdinge aan bij de halte Valthe. Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik bezoeken de veenindustrie in Valthermond. Op de plaats waar de Koningin het veengebied in gaat staan 2 piramides. Later op de middag vertrekt de Koningin weer. Stationskoffiehuis exploitant Lucas Vos tegenover de halte te Valthe maakt van de gelegenheid gebruik om in zijn tuin een speciale feesttent te plaatsen van waaruit de bezoekers de Koningin goed kunnen zien. 's avonds is er bal in de feesttent. Bezoekers moeten wel 25 cent entree betalen voor de toegang tot de tent en de tuin. Alleen toegang tot de tuin kost 10 cent. Een geruststelling voor de bezoekers is, dat Vos bekend maakt dat hij zijn consumptieprijzen niet heeft verhoogd vanwege het bezoek.

Koningin Wilhelmina vertrekt van station Coevorden voor een rijtoer in de stad. Foto collectie R. van Wissen, 4 juli 1907.

-

Ter nagedachtenis aan het bezoek in 1907 plaatst de organisatie "Plaatselijk Belang Valthe' op het voormalige talud nabij de plek waar Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik in mei 2010 een gedenkteken. Dit gedenkteken is een kleine kopie van de oorspronkelijke piramides.

Herdenkingsmonument ter nagedachtenis van het bezoek van Koningin Wilhemina aan Valthe in 1907. Foto R. van Wissen, 2 mei 2011.

Tekst bij het monument in Valthe. Foto R. van Wissen, 2 mei 2011.

5 juli 1912, Stadskanaal

Op 5 juli 1912 brengt Koningin Wilhelmina een bezoek aan de Veenkoloniën. De Koningin rijdt hiertoe met de Koninklijke trein naar Stadskanaal. Waar zij om 9.05 uur aankomt. Vanuit Stadskanaal rijdt de Koningin met een auto door de streek waarbij ze onder andere Sappermeer, Veendam en Wildervank aandoet. Commissaris van Koningin mr. C.C. Geertsema, tevens voorzitter van de NOLS, begeleidt het bezoek. De Koningin vertrekt 's middags om 16.15 uur weer met de trein uit Stadskanaal. Om 18.13 komt de trein aan in station Het Loo nabij Apeldoorn, waar ze opgehaald wordt door de Prins Hendrik. Samen rijden ze in een hofrijtuig naar Paleis 't Loo.

6 juni 1914, Ommen

Koningin Wilhelmina bezoekt samen met Prins Hendrik op 6 juni 1914 de TBR-inrichting "Veldzicht" in Balkbrug. Om daar te komen reist zij per extra trein naar Ommen. Burgemeester Bentinck ontvangt haar op het station waar de loper omringd met palmbomen al uit ligt. Naast het bezoek aan de inrichting "Veldzicht" is veel aandacht voor het rundveestamboek. Meerdere bedrijven o.a. in Stapel en Ruinerwold, die zich met deze runderen bezig houden, worden bezocht. De Koningin stapt in Meppel om 17.20 uur weer op de trein voor de terugreis naar Het Loo.

5 en 6 juni 1924, Emmen en Coevorden

Koningin Wilhelmina en Prins bezoeken op 5 en 6 juni 1924 de provincie Drenthe. Op donderdag 5 juni 1924 komt ze aan met de trein in Assen. Het koninklijke rijtuig rijdt mee in een gewone trein. Op 6 juni 1926 gebruikt ze de lunch in het koninklijke rijtuig welke staat op het emplacement van station Coevorden. Vanuit Coevorden vertrekt het Koninklijke paar per auto richting Hoogeveen.Het koninklijke rijtuig wordt vanuit Coevorden overgebracht naar Hoogeveen. Vanuit Hoogeveen gaat het paar met de koninklijke trein naar huis.

28 en 29 augustus 1928, Coevorden en Nieuw-Amsterdam

Op 28 en 29 augustus 1928 maakt Koningin Wilhelmina met haar dochter Kroonprinses Juliana een 2-daagse toch door Drenthe. De tocht begint in Coevorden, waar de Koningin met de Koninklijke trein arriveert. In Coevorden bezoekt het gezelschap o.a. Strookartonfabriek Hollandia. Na een rondrit wordt de lunch in de Koninklijke trein te Nieuw-Amsterdam gehouden. 's Middags worden weer diverse bedrijven bezocht. De nacht wordt door gebracht in de Koninklijke trein die nog steeds op het emplacement van Nieuw-Amsterdam staat. De volgende dag gaat de reis per auto o.a. via Emmen en Beilen naar Assen. Ook de Koninklijke trein is inmiddels leeg naar Assen gereden. 's Avonds vertrekt het gezelschap vanuit station Assen richting huis.

22 juni 1939, Stadskanaal

Koningin Wilhelmina brengt een bezoek aan de grensregio om de militaire troepen, die hier gelegerd zijn vanwege de dreiging uit Duitsland, een hart onder de riem te steken. Deze tour legt ze grotendeels met een auto af. Daarbij komt ze o.a. in Dalen, Schoonebeek, Emmen, Ter Apel en Stadskanaal. Vanwege de oploop om een glimp van de Koningin te zien, vindt in Emmen nog een overwegbotsing plaats. Zie hoofdstuk ongelukken. De lunch, of te wel noenmaaltijd zoals men de lunch in die tijd noemde, gebruikt de Koningin in haar Salonrijtuig, die de spoorwegen speciaal daarvoor naar het emplacement van Stadskanaal hebben gereden. Na de lunch vervolgt ze haar rondrit en keert daarna per auto terug naar het Loo.

14 en 15 juli 1947, Assen, Emmen en Coevorden

Op 14 en 15 juli brengt Koningin Wilhelmina een bezoek aan de provincie Drenthe. Op 14 juli om 10.15 uur komt ze per Koninklijke trein aan in Assen. Waar ze direct door gaat naar het provinciehuis. Daar op volgend bezoekt ze meerdere locaties in Drenthe. De volgende dag vertrekt ze richting Emmen. Na een ontvangst op het gemeentehuis gebruikt ze de lunch in haar Salonrijtuig op het emplacement van Emmen. Daarna gaat ze naar het olielaadstation van BPM in Schoonebeek. Ze eindigt haar bezoek op 15 juli in Coevorden. Om 18.00 uur vertrekt de Koningin met haar trein vanaf het station Coevorden naar Apeldoorn.

6 juli 1961, Emmen

Op deze dag bezoekt Koningin Juliana Emmen per trein, na 's ochtends nog bij een vlootschouw in Scheveningen aanwezig te zijn geweest. De Koninklijke trein van Den Haag SS naar Emmen bestaat uit de rijtuigen 6, 9 en A7718. De trein wordt getrokken door de locomotieven 2243 en 2236. Machinist H. W. Scherpenhuizen rijdt de trein. Hoofddoel van het bezoek is de bezichtiging van de AKU-fabriek. De Koninklijke trein komt om 14.55 uur aan op het station van Emmen. Op het perron wordt de Koningin opgewacht door de commissaris der koningin in de provincie Drenthe, mr. J. Cramer, en de burgemeester van Emmen, mr. K. H. Gaarlandt. Van het station gaat het vervoer verder met gereedstaande hofauto's. Op de AKU-fabriek wordt de Koningin ontvangen door diverse hoge directieleden. Ir. A. J. Engel, AKU's president-directeur, vertelt de landsvrouwe vervolgens iets over de ontwikkeling van de nieuwe fabriek. Hij zegt dit bezoek te zien als een bekroning van de viering van het 50-jarig jubileum van de AKU. De Koningin maakt daarna een rondgang langs het productieproces. Na het bezoek aan Emmen vertrekt de Koningin naar het openluchttheater in Diever, waar de Koningin een voorstelling bijwoont. De Koninklijke trein rijdt als trein 12914 leeg terug naar Utrecht en maakt een korte stop in Dalfsen om de reguliere trein te laten passeren.

Tijdens de rit naar Emmen heeft de Koningin in de trein afscheid genomen van de heer Schöttelndreiern. Hij heeft 25 jaar dienst gedaan op de Koninklijke trein en is per 1 juli 1961 met pensioen gegaan. Op verzoek van de spoorwegdirectie doet hij op de trein naar Emmen nog eenmaal dienst. Koningin Juliana bedankt de heer Schöttelndreiern voor alles wat hij voor haar en haar gezin gedaan heeft.