Gegevens station

Exploitatie

Geopend als station aan de spoorlijn Zwolle - Ommen. Op 1 februari 1905 wordt de spoorlijn verlengd naar Hardenberg, op 1 juli 1905 verlengd naar Coevorden en op 1 november 1905 verlengd naar Stadskanaal. Na de sluiting van Emmen - Gasselternijveen in oktober 1938 loopt de spoorlijn tot Emmen, met uitzondering van een kleine opleving in en na de Tweede Wereldoorlog als het stuk tussen Emmen - Gasselternijveen heropend wordt. Voor de opening van station Dalfsen aan de spoorlijn Zwolle - Ommen bestaat er ook al een halte Dalfsen aan de spoorlijn Zwolle - Meppel. Deze halte ligt echter nog verder van de kern van het stadje verwijderd. Op 1 november 1904 wordt de naam van deze halte gewijzigd in Berkum. Tot die tijd wordt Dalfsen aan de NOLS-spoorlijn, Dalfsen-dorp genoemd.

Gebouwen

Stationsgebouw

Stationsgebouw van het type NOLS 2e klasse. Stationsgebouw werd aanbesteed met bestek NOLS-10. Het bovenste gedeelte van het gebouw is afgezet met hout, dat tegenwoordig wit is geschilderd. Net als bij het gebouw van Ommen bevindt zich aan de straatzijde boven de toegangsdeur een luifel. Aan de kant van Zwolle bevindt zich een goederenloods. In 1906 wordt de goederenloods vergroot. In 1961 komt er aan de perronzijde van het stationsgebouw een uitbouw voor een handelinrichting. De uitbouw blijft ook na het beëindiging van de lokale bediening behouden.

Station Dalfsen met stoomtrein richting Ommen langs het 1e perron. Ansichtkaart uitgegeven door Jos. Eshuis, nr 12524. Ansichtkaart is afgestempeld op 26 november 1908.

Station Dalfsen aan de straatzijde. Ansichtkaart uitgegeven door B.H. v.d. Vegt, Boek- en Kantoorboekhandel te Dalfsen. Ansichtkaart is afgestempeld in 1965.

Na de elektrificatie in 1987 heeft het stationsgebouw zijn hoofdfunctie verloren. De NS automatiseert de kaartverkoop, waardoor het gebouw leeg komt te staan. Er wordt door de diverse partijen al openlijk over sloop van het gebouw gesproken. Door de komst van Grand Café "Het Oud Station" in het gebouw is het voortbestaan van het gebouw veiliggesteld. Zie ook voorzieningen. Het stationsgebouw is door ProRail opgenomen in de historische collectie dat geeft het gebouw een bijzondere status. Het gebouw heeft nog vele originele kenmerken aan de binnen- en buitenkant. Er mogen niet zomaar wijzigingen worden doorgevoerd.

Nevengebouw

Het nevengebouw is aanbesteed met bestek NOLS-10. Het nevengebouw staat aan de kant van Ommen naast het stationsgebouw. Het nevengebouw is van het kleine type zonder uitbouw voor treinpersoneel. Aan het begin van de jaren 60 van de 20e eeuw is het nevengebouw nog aanwezig. Op de onderste foto van het stationsgebouw is het nevengebouw achter de rijwielstalling tussen de begroeiing te zien. Het lijkt erop dat in ieder geval de straatzijde is wit geplamuurd. Na het begin van de jaren 60 is het nevengebouw afgebroken.

Nevengebouw zoals dat bij het station Dalfsen wordt gebouwd. Tekening R. van Wissen.

Bergplaats voor ploeggereedschap

In november 1903 wordt er een bergplaats voor ploeggereedschap aanbesteed. In dit gebouwtje wordt het gereedschap nodig voor baanonderhoud opgeborgen. Eenzelfde gebouwtje wordt eveneens bij station Ommen neergezet.

Bergplaats voor ploeggereedschap westelijk van het stationsgebouw. Foto F.J. Hoevenagel, 24 februari 1980.

-

Emplacement

Bij de bouw heeft Dalfsen het standaard NOLS-emplacement met 2 perrons, maar zonder doorgaand kruisspoor. De goederenfaciliteit ligt ten westen van het stationsgebouw. De trein richting Ommen moet na het kruisen van een tegentrein achteruit rijden om zijn weg over het hoofdspoor te kunnen voortzetten. Met de aanbesteding van bestek SS-1156 in 1908 krijgt Dalfsen een volwaardig kruisspoor. Aan de zijde Ommen wordt een wissel gelegd dat toegang geeft tot de beide perronsporen. De laad- en losplaats wordt rond 1912 uitgebreid.

In 1904 wordt een verhoogde veelading gemaakt. Langs het kopspoor aan de westelijke kant van het emplacement is een verhoogde los- en laadplaats die direct aansluit op de Emmenweg die hier vlak achterlangs loopt. Langs de losweg hebben diverse bedrijven gezeten, o.a. kolenhandelaren en veevoederbedrijven. In 1975 en 1979/1980 breekt de NS de goederensporen op.

Overweg in de Poppenallee bij km 11,6. Op de achtergrond is de los- en laadplaats van station Dalfsen te zien die vanaf deze weg te bereiken is. Op de voorgrond inrijsein A1-2. Later in 1961 is een vertakkingssein (bordessein) geplaatst met aparte seinen A1 en A2. Collectie NVBS-Railverzamelingen, Foto R. Ankersmit, 6 juli 1961.

-

Het 2e perron bevindt zich tussen de sporen 1 en 2. De oversteek naar het 2e perron bevindt zich recht tegenover het stationsgebouw. De stationschef sluit, als er een trein op het 1e perron binnenkomt, het overpad met een ketting af. In 1980 bij de verdubbeling van het baanvak Herfte - Dalfsen krijgt Dalfsen een nieuw 2e perron aan de andere zijde van het spoor. Dit 2e perron is via een overweg met spoorbomen vanaf het 1e perron te bereiken. Ook het 1e perron wordt vernieuwd en verhoogd. Beide perrons schuiven op richting Herfte. Even voorbij Dalfsen richting Ommen gaat het dubbelspoor over in enkelspoor. Dit is het enige wissel dat tegenwoordig nog in Dalfsen voorkomt en heeft een symmetrische uitvoering om geen onderscheid te maken in beide richtingen. Bij de spoorverdubbeling worden er lichtseinen in Dalfsen geplaatst en vervallen de armseinen.

In het weekend van 30 september tot en met 2 oktober 2023 vervangt Swietelsky het symmetrische wissel aan de zijde Ommen voor een nieuw exemplaar. Dit wissel heeft een hoekverhouding van 1:20. De wisselverwarming wordt aangepast van gas gestookt naar een elektrisch verwarming.

Beveiliging

Het inrijsein A1-2 aan de zijde Zwolle wordt in 1961 vervangen door een vertakkingssein (bordessein) zodat de machinist kan zien of het wissel naar spoor 1 of 2 leidt. Het bordessein staat verder van het station af dan het oorspronkelijke sein A1-2.

Het bedieningsvoorschrift van 1978 vermeldt de volgende seinen. Aan de zijde Zwolle hebben beide stationssporen een eigen uitrijsein B1 en B2. Het inrijsein aan de zijde Zwolle is een bordessein met 2 armseinen A1 en A2. Aan de zijde Ommen staat een enkel uitrijsein C en een inrijsein D. De inrijseinen zijn voorzien van voorseinen. Doorrijdende treinen moeten in beide richtingen spoor 2 gebruiken.

Uitrijseinen 10 en 12 in de vorm van lichtseinen aan de zijde Ommen van het station Dalfsen. Foto R. van Wissen, jaren 80.

Naast het stationsgebouw staat een oud mechanisch sein ter nagedachtenis van vroeger tijden. Foto R. van Wissen, 3 augustus 2024.

Met de invoering van het automatisch blokstelsel tussen Herfte Aansluiting en Dalfsen op 30 maart 1980 verdwijnen de mechanische seinen en worden ze vervangen door lichtseinen. De seinen aan de zijde Ommen kan de stationschef met drukknoppen op de blokkast bedienen.

In 1986 bij de werkzaamheden voor de elektrificatie worden beide perrons een stuk verlengd in de richting Herfte. De beide lichtseinen vallen nu binnen het perron. Enkele tientallen meters richting Herfte plaatst de NS nieuwe lichtseinen. Aan de andere kant richting Ommen worden de lichtseinen juist dichter naar het perron verplaatst. De lichtseinen komen bij de ingebruikname van de centrale beveiliging op de spoorlijn Zwolle - Emmen in 1987 in dienst. Met de modernisering in 1987 komt de lokale bediening te vervallen en worden de seinen en wissels vanuit de centrale post in Zwolle bediend.

Personeel

Op het station van Dalfsen hebben een groot aantal mensen gewerkt. Hieronder staat een overzicht van diverse personen en functies zover bij de auteur bekend, gebaseerd op de overzichten uit "Het Utrechts Archief" en publicaties in kranten en boeken. Het overzicht is niet compleet en zal waar mogelijk worden aangevuld. De personen zijn ingedeeld naar de laatste functie die ze op het station Dalfsen hebben vervuld.

Gegevens plaats

Algemeen

Oud stadje op enige afstand van het station. Het station heeft een streekfunctie voor de omliggende plaatsen Ankum en Leusen. Het station wordt vooral gebruikt door forenzen naar Zwolle. Daar Dalfsen niet beschikt over uitgebreide onderwijsinstellingen zijn er ook vele scholieren die met de trein naar Zwolle gaan om aldaar een school te bezoeken.

Stationsgebouw ligt circa 500 meter van het stadje verwijderd, maar er is geen aansluitend vervoer naar en van het station. het station is alleen met de fiets of met de auto redelijk te bereiken. Voor de fietsers is er een klein fietsenrekje. Enkele van deze plaatsen zijn uitgerust met een fietskluis. Voor de auto zijn er in de jaren 80 bij het station, maar een paar parkeerplaatsen.

In september 2004 is de gemeente bereid om geld vrij te maken om bij het station extra parkeerplaatsen te creëren. Samen met NS-Project consult en de provincie Overijssel moet er half miljoen Euro op tafel komen om circa 80 parkeerplaatsen te maken. Tegenover het station koopt de gemeente daartoe een weiland. Dit alles om meer mensen te vervoeren tussen Dalfsen en Zwolle.

Bestuur

Dalfsen is een zelfstandige gemeente. In de periode 1880 tot heden heeft Dalfsen de onderstaande burgemeesters gehad.

Voorzieningen

Grand café "Het Oude Station"

De heren Roelof Boersma en Thierry Hulsebos vinden het leegstaande stationsgebouw een prima locatie voor een Grand Café. De naam voor de nieuwe gelegenheid wordt toepasselijk "Het Oude Station". Waar vroeger de passagiers wachtten op de trein en de stationschef zijn kaartjes verkocht, kan men nu genieten van een lekker drankje of een eenvoudige maaltijd. Inmiddels heeft het café zijn bestaansrecht bewezen en worden er al tal van activiteiten georganiseerd. Aan de straatzijde van het café wordt een armsein geplaatst om de band met het verleden nog verder te versterken. Tijdens de viering van het 100-jarig bestaan van de spoorlijn Zwolle - Ommen staat het café door zijn locatie automatisch volop in de belangstelling.

Op 1 oktober 2011 nemen broer en zus Joost en Annemarie Eilert de exploitatie van het Grand café over. In maart 2019 krijgen ze van de Nederlandse Spoorwegen de titel 'het fijnste station van Nederland'.

Café Het Oude Station tijdens de viering van het 100-jarig bestaan van de spoorlijn Zwolle - Ommen. Foto R. van Wissen, 17 mei 2003.

Café Het Oude Station met terras in het stationsgebouw van Dalfsen. Foto R. van Wissen, 21 augustus 2008. -