Gegevens stopplaats

Exploitatie

Geopend als stopplaats aan de spoorlijn Zwolle - Coevorden. Op 1 november 1905 verlengd tot Stadskanaal. Oorspronkelijk heet de stopplaats de Haandrik met een kleine "d". Vanaf 3 juni 1918 met de naam De Haandrik met hoofdletter "D" geschreven. Vanaf 15 mei 1930 stoppen er conform dienstregeling geen reizigerstreinen meer. Officieel wordt de stopplaats een jaar later gesloten.

Gebouwen

Schuilplaats

De schuilplaats is aanbesteed met bestek NOLS-17. Na de sluiting van de stopplaats de Haandrik verhuist de abri in 1932 naar Exloo. Naast het haltegebouw doet de abri in Exloo dienst als extra goederenbergplaats.

Schuilplaats zoals die bij de stopplaats De Haandrik wordt gebouwd. Tekening R. van Wissen.

De Haandrik, links naast de brugwachterswoning is in de verte de schuilplaats te zien. Voor de woning staat de houten wachtpost. Ansichtkaart uitgegeven door O. Regeling. Ansichtkaart is afgestempeld in 1931.

-

Waterplaats

De waterplaats is aanbesteed met bestek NOLS-17. De waterplaats is inmiddels verwijderd.

Waterplaats zoals die bij de stopplaats De Haandrik wordt gebouwd. Tekening R. van Wissen.

Brugwachterswoning, De Vecht (nummer 5)

De brugwachterswoning is aanbesteed met bestek NOLS-17. De brugwachter bedient de brug over de Vecht. Naast de woning, kant Zwolle, staat een houten wachtpost. In ieder geval de westelijke kant van de woning is in de loop der tijd wit geplamuurd. De woning is omstreeks 1966 afgebroken.

De Haandrik, rechts naast het witte gebouw waarin café "Het witte huis" is gevestigd, is de brugwachterswoning te zien. Uiterst rechts is de spoorbrug met brugsein. Ansichtkaart uitgegeven door J. Jonink. Ansichtkaart is afgestempeld op 31 juli 1918.

-

Emplacement

Uiteindelijk wordt er voor gekozen om de stopplaats aan de zijde Coevorden van de brug te bouwen. Het emplacement bestaat uit een perron aan de rechterkant langs het doorgaande spoor.

In 1921 komt er een telefoonverbinding tussen de brugwachterspost en station Coevorden tot stand.

Brug de Vecht

Voor de halte ter hoogte van km 49,895 ligt een draaibrug en een vaste brug over de Vecht. De bruggen beschikken over zowel een spoor als een weggedeelte. Tijdens de bouw in 1904 ontstaan ter hoogte van de bruggen grote problemen voor de aannemer vanwege overvloedige regenval.

Volgens de overleveringen hebben de Duitsers aan het eind van de Tweede Wereldoorlog bij hun aftocht geprobeerd om de brug op te blazen. Het verzet dat in dit gebied heel actief is, heeft tijdig de lonten kunnen verwijderen. De geallieerden kunnen de brug zonder schade in handen krijgen. Vermoedelijk is de brug 15 februari 1970 voor het laatst bediend en gesloten voor de scheepvaart. Voor 1976 is de draaibrug vastgezet.

DE3 treinstel nummer 118 als trein 8055 onderweg naar Emmen passeert de burg bij De Haandrik. Onbekende fotograaf, 13 mei 1972.

Het weggedeelte van de NOLS-brug heeft zijn functie verloren. De aansluitingen zijn vervangen door grasvlaktes. Brug gezien in de richting Gramsbergen. Foto R. van Wissen, 14 mei 2009.

De brug is te smal voor het (landbouw)verkeer en levert gevaarlijke situatie op voor voetgangers en fietsers. De gemeente Hardenberg besluit om naast de gecombineerde spoor / wegbrug een nieuwe brug te bouwen. De gemeente gunt de bouw van de brug aan aannemer J.C. Krans uit Stadskanaal. De aannemer begint in 2007 met de voorbereidende werkzaamheden. In de periode 21 januari t/m 29 februari 2008 wordt de situatie ter plaatse aangepast en is de weg voor al het verkeer gesloten. Vanaf 17 maart 2008 kan het verkeer van de nieuwe brug gebruik maken. De feestelijke opening vindt plaats op donderdagmiddag 17 april 2008. De rijbaan van de brug is 6 meter breed en heeft aan een zijde een voetgangersstrook. Het weggedeelte op de oorspronkelijke brug heeft daarmee zijn functie verloren. De beide opritten voor het autoverkeer zijn verwijderd en vervangen door gras. Het bruggedeelte zelf ziet er armoedig en functieloos uit. Met blokken is een provisorische scheiding naar het spoorgedeelte gemaakt.

In 2010 wordt de brug vervangen door een nieuw exemplaar. De nieuwe brug zal de beide oevers zonder pijlers verbinden, waardoor het water onder de brug beter kan doorstromen. Het waterschap heeft ProRail tevens verzocht de beide oevers enkele meters verder uit elkaar te plaatsen waardoor de overspanning van de nieuwe brug groter wordt dan bij het oude exemplaar. In Rheden wordt bij een staalbedrijf een nieuwe brug gebouwd. Vanuit Rheden wordt de brug in stukken naar de Malburgerhaven naar Arnhem gebracht. Op dinsdag 29 juni 2010 beginnen de onderdelen van de brug op een ponton aan hun reis naar De Haandrik. Op 1 juli 2010 komen de onderdelen op de plaats van bestemming. Met behulp van kranen worden de nieuwe spanten naast de oude brug gelegd. De bodem van de brug wordt ter plaatste in elkaar gezet. In de weken daarna zal de brug worden voorbereid voor de uitwisseling. De uitwisseling vindt plaats van vrijdag 22 tot en met zondag 24 oktober 2010. Het treinverkeer is deze 3 dagen tussen Coevorden en Gramsbergen gestremd. Er rijden vervangende bussen. Voorafgaand aan de operatie wordt een passerende trein op 21 oktober 2010 door een giek van een kraan geraakt.

De nieuwe brug weegt 350 ton, is 6 meter hoog, 5,75 meter breed, overspant in totaal 52,3 meter en wordt voorzien van een aluminium-zink coating, een voor opdrachtgever ProRail relatief nieuwe techniek. De gemeente Hardenberg en ProRail hebben beide de wens een overspanning met een 'stoer' uiterlijk te bouwen, wat heeft geleid tot het gebruik van vakwerk spanten en de kleur antraciet. Op vallend detail aan de brug is dat aan een kant een steun voor de bovenleiding is geïntegreerd. De uitvoering van de ombouw is in handen van de firma Strukton. Het ontwerp is uitgevoerd door Movares.

De nieuwe brug wordt afgeleverd en voor de oude brug geplaatst. Foto J. Gaasbeek, 01 juli 2010.

De nieuwe brug is aangesloten en in gebruik genomen. De omgeving rond de brug moet nog afgewerkt worden. Foto J. Gaasbeek, 26 oktober 2010.

Personeel

Bij de stopplaats is geen personeel aanwezig. De brugwachter woont in de woning bij de brug. In later jaren is er voor het gehele gebied rond De Haandrik een centrale brug- en sluiswachter.

Gegevens plaats

Algemeen

Vlak bij de stopplaats de Haandrik heeft een fort gestaan. Dit fort is gebouwd als verdedigingswerk tegen aanvallen uit het oosten. Verder is er in de omgeving nauwelijks bebouwing aanwezig. De directie van de NOLS ziet weinig noodzaak in de aanleg van de stopplaats vanwege het gebrek aan potentiële reizigers. Aan de minister meldt de directeur dat er ruimte genoeg is aan beide kanten van de brug om eventueel een stopplaats aan te leggen. Tevens stelt de directie voor om eerst te wachten tot dat het definitieve wegenplan van dit nog verder te ontginnen gebied duidelijk is. Ter hoogte van de Haandrik ligt de scheiding tussen de provincies Overijssel en Drenthe. In het gebied komen diverse waterwegen samen. Bij hevige regenval is het gebied zeer gevoelig voor overstromingen. Ook tijdens de bouw van de NOLS is dat een behoorlijk problemen. De sluizen bij De Haandrik spelen een cruciale rol voor de waterlopen in de lager gelegen gebieden rond Vroomshoop en Almelo. Het fort is inmiddels afgebroken.

De gemeente Hardenberg waaronder de Haandrik inmiddels valt, wil in 2003 een tunnel onder het spoor bouwen. Deze tunnel moet de plaatselijke overweg vervangen waarop al menig ongeluk is gebeurd. In 2003 kunnen de verschillende partijen echter niet tot overeenkomst komen en tillen het besluit over de jaarwisseling heen. Als compensatie voor de kosten willen de spoorwegen dat naast de overweg de Haandrik ook de verderop gelegen overweg in de Oostermaatsteeg wordt gesloten.

Bestuur

De Haandrik maakt oorspronkelijk onderdeel uit van de gemeente Gramsbergen. Vanaf 2001 maakt de gemeente Gramsbergen deel uit van de gemeente Hardenberg. Zie voor meer informatie station Gramsbergen en Hardenberg.

Voorzieningen

Café "Het Witte Huis"

In het witte gebouw vlak bij de stopplaats achter de brugwachterswoning heeft een etablissement gezeten. Op de gevel van het gebouw staat de naam "Uitgaande regter". In de omgeving is het bekend onder de naam café "Het Witte Huis". Eind februari 1930 breekt op een zondagmiddag brand uit in café "Het Witte Huis" van F. Kiewiet te De Haandrik. Aangewakkerd door een sterke noordenwind, staat spoedig de linkervleugel van het gebouw, waarin het café is gevestigd en gedeeltelijk bewoond wordt door mej. Drenth, in lichte laaie. De brandweer, onder leiding van de opperbrandmeester E. Kelder, de heer burgemeester en politie zijn spoedig ter plaatse. Met twee slangen weet de brandweer de brand meester te worden, zodat alleen de linkervleugel en een gedeelte van het middengedeelte uitbranden. De brand is vermoedelijk ontstaan in één van de schoorstenen van het gebouw.

Op 8 december 1937 wordt het pand als café "Vechtzicht" De Haandrik door notaris Schut te Heemse te koop aangeboden. Het perceel is 20,90 are groot en bestaat naast het hoofdgebouw uit een schuur, een erf en een tuin. In mei 1939 wordt het pand door de nieuwe eigenaar de heer J. Kiewiet uit Ommen heropend. De zaal is enigszins gemoderniseerd en ziet er fris en fleurig uit. Het mooie vis- en zwemwater in de buurt moet gasten trekken.

Op 5 april 1945 gaat café "Vechtzicht" tijdens gevechten tussen de Duitsers en de geallieerden in vlammen op. Na de oorlog is het pand niet herbouwd.