Gegevens stopplaats

Exploitatie

Geopend als goederenemplacement aan de spoorlijn Nieuw-Amsterdam - Schoonebeek. Tot 10 maart 1956 wordt de naam Oud Schoonebeek gebruikt.

Gebouwen

Weegbrug

In Schoonebeek wordt op het emplacement een weegbrug gebouwd. Het weegtoestel is ondergebracht in een wit houten gebouwtje naast het spoor. Aan de kant van de spoorlijn zijn in het gebouwtje meerdere ramen aangebracht waardoor er goed zicht is op de te wegen goederenwagen. Op de hoeken van het gebouwtje zijn lampen aangebracht om ook in het donker wegingen te kunnen uitvoeren. Wanneer het gebouwtje en de weegbrug zijn afgebroken is bij de auteur niet exact bekend, maar in de laatste jaren van de exploitatie zijn ze niet meer aanwezig.

De weegbrug van Schoonebeek met NS-dieselelektrische locomotief 602, ex-War Department USATC. De locomotief wordt later omgenummerd in de NS-serie 2000. Bron www.archieven.nl, catalogusnummer 151540. Fotograaf W.P.F.M. van Schaik (Nederlandse Spoorwegen), eind 1946 / begin 1947.

-

Emplacement

Vlak voor de aansluiting van de NAM bevindt zich het emplacement van Schoonebeek. Het bestaat uit een omloopspoor en een doodlopend spoor waar af en toe goederenwagens worden geladen. De toegang naar het laad- en losspoor gaat via een smal weggetje vanaf de doorgaande weg en ligt tussen de bossages.

In november 1991 rijden er een aantal lange goederentreinen van Nieuw-Amsterdam naar het Zuid Franse Avignon. De treinen zijn geladen met potgrond. De treinen rijden in opdracht van firma Nevema exporteur van veenproducten. Potgrondbedrijf Veldkamp laadt de gesloten goederenwagons in Schoonebeek. De NS transporteert de goederenwagens daarna naar Nieuw-Amsterdam en voegt ze samen tot een trein van 40 goederenwagons. Het is bedoeling dat in eerste instantie 10 van deze treinen vertrekken. NS-goederenvervoermanager de heer S. Hoestein geeft het startsein voor de eerst trein, die op 15 november vanuit Nieuw-Amsterdam vertrekt. Twee diesellocomotieven van de NS-serie 2200 zijn nodig om de trein te trekken.

Emplacement Schoonebeek in de sneeuw. Foto R. van Wissen.

-

Ook in de jaren daarna vindt er geregeld vervoer van potgrond plaats vanaf de losweg in Schoonebeek. Uiteindelijk valt het transport weg en keert de rust langs het spoor weer terug.

In 2002 komt de Stichting Blauwe Engel Lochem (BEL) met het plan om het verlaten emplacement om te bouwen tot treinmuseum. Zoals de naam al aangeeft, komt de stichting uit Lochem en is men voornemens om aldaar een museum te beginnen. De gemeente Lochem komt echter niet met voldoende geld over de brug waarna de stichting opzoek gaat naar een andere locatie. In het museum moeten de 3 DE2 treinstellen, die de stichting bezit, het middelpunt vormen van de expositie. Uiteindelijk blijft het ook in Schoonebeek bij mooie ideeën zonder een financieel haalbaar plaatje.

In april 2014 zet ProRail de spoorlijn Nieuw-Amsterdam - Schoonebeek te koop. ProRail zoekt een geïnteresseerde koper die de spoorlijn wil omvormer tot iets op het gebied van b.v. toerisme of natuurbehoud. Ondanks dat er initiatieven zijn om vanuit Schoonebeek de spoorlijn met railfietsen te berijden, blijkt dit niet rendabel te zijn en wordt de gehele spoorlijn inclusief emplacement opgebroken.

Brug Wijk Ermerveen

Ter hoogte van kilometer 1,898 ligt een hefbrug over de Wijk Ermerveen. De hefbrug wordt in 1971 vastgezet en de hefinrichting wordt verwijderd. Aan de oostelijk kant van de spoorlijn wordt de Wijk gedempt. Aan de westelijke kant blijft een afwateringssloot over. Scheepvaart is in het geheel niet meer mogelijk.

Brug Stieltjeskanaal

Bij kilometer 3,512 kruist de spoorlijn het Stieltjeskanaal. Oorspronkelijk ligt hier een tweedehands ophaalbrug, die afkomstig is van de kruising met de Papenpadsloot nabij Zaandam in de spoorlijn Den Helder - Amsterdam. Voor inspecties en onderhoud beschikt de brugwachter over een boot. Deze boot is eigendom van de NS. Bij de ophaalbrug staat een wachthokje.

Het Stieltjeskanaal wordt eind jaren 60 van de 20e eeuw verbreed. De aanwezige ophaalbrug heeft een te kleine overspanning. De NS gaat op zoek naar een spoorbrug met de juiste overspanning. In 1969 wil de NS de ophaalbrug in de Overlekersluis te Medemblik naar het Stieltjeskanaal transporteren. De spoorlijn Hoorn - Medemblik, waarin de brug zich bevindt, is gesloten voor het reizigersvervoer. De Tram-Stichting (TS) is sinds 1967 bezig met onderhandelen om de spoorlijn om te bouwen tot een toeristische spoorlijn. Zij kunnen de spoorbrug niet missen. Uiteindelijk ziet de NS af van het slopen van de spoorlijn Hoorn - Medemblik en komt een toeristische museumlijn tot stand.

De oorspronkelijke spoorbrug over het Stieltjeskanaal in aanbouw. Op de achtergrond is te zien dat de volledige ondergrond van veengrond wordt afgegraven en gevuld met zand om een stabiele ligging te van het talud creëren. Bron www.archieven.nl, catalogusnummer 169094. Fotograaf W.P.F.M. van Schaik (Nederlandse Spoorwegen), 5 november 1946.

Oorspronkelijke spoorbrug over het Stieltjeskanaal incl. de NS-boot. Foto B. Wessel, circa 1950.

Over het Stieltjeskanaal wordt in 1971 een nieuwe ophaalbrug gebouwd. De seinbediening voor de spoorbrug vindt plaats vanaf de landhoofden met trekdraden. Deze afstandsarmseinen, die de spoorbrug beveiligen, worden met de vernieuwing van de spoorlijn Zwolle - Emmen in 1987 eveneens vervangen door moderne lichtseinen met 2 lampen.

In de weg langs het Stieltjeskanaal loopt een EDS-tramlijn (voormalig DSM). In de periode 1946 - 1948 is er een kruising met de spoorlijn. Daarna is de tramlijn afgebroken.

Spoorbrug over het kanaal in geopende stand. Foto R. van Wissen, 29 mei 2004.

Op de beide aanbruggen zijn de spoorstaven verwijderd. Ook op de spoorbrug zelf ontbreken kleine stukken spoor. Foto R. van Wissen, 29 mei 2004.

Na het stopzetten van het olievervoer wordt de spoorbrug voor het scheepvaartverkeer in de geopende stand gezet. Anno 2004 zijn rond de brug ook een aantal spoorstaven verwijderd zodat hervatting van het spoorvervoer niet zonder meer mogelijk is. De lichtseinen blijven nog vele jaren braaf branden zonder dat er ook maar één trein in de buurt kan komen.

Personeel

Gegevens plaats

Algemeen

De plaats Schoonebeek ligt ver van het emplacement verwijderd. Van personenvervoer is nooit spraken geweest. Schoonebeek is voor de vondst van de aardolie een rustige agrarische gemeente. De vondst van de aardolie heeft de inwoners van Schoonebeek welvaart gebracht. Het dagelijkse leven komt in een stroomversnelling. Er wordt personeel vanuit heel Nederland aangetrokken. Met grote voortvarendheid worden er huizen gebouwd. Voor de nieuwe en oude bewoners komen er allerlei sociale voorzieningen. Nieuwe winkels en een modern zwembad zijn de aanwinsten van Schoonebeek, die bekostigd worden uit de opbrengsten van de aardolie. Bijna iedereen werkt in de olie-industrie of kent wel iemand, die daarin werkzaam is. Op nagenoeg iedere straathoek staat een jaknikker om het zwarte goud naar boven te pompen. In totaal hebben er circa 300 ja-knikkers in en rond de plaats Schoonebeek gestaan.

Bestuur

Schoonebeek is in 1884 afgesplitst van de gemeente Dalen. Van 1884 tot 1998 is Schoonebeek een zelfstandige plaats. In 1998 gaat de gemeente Schoonebeek op in de gemeente Emmen.

In de periode 1884 tot 1998 heeft Schoonebeek de onderstaande burgemeesters gehad.

Voorzieningen

In de buurt van het emplacement zijn behalve de eenvoudige los- en laadweg geen voorzieningen aanwezig.