Gegevens station

Exploitatie

Geopend als station aan de spoorlijn Stadskanaal - Assen. Aansluitend geopend voor de spoorlijn Zwolle - Stadskanaal. In 1910 komt ook de verbinding naar Zuidbroek in exploitatie.

De naam van het station is bij de opening alleen Stadskanaal. Het bijvoegsel Hoofdstation (HS) komt er bij als de halte Boerveensche Mond op 16 juni 1915 verandert in Stadskanaal Pekelderweg. Na de sluiting van station Stadskanaal Pekelderweg verdwijnt het bijvoegsel Hoofdstation weer.

Gebouwen

Stationsgebouw I, NOLS

Stationsgebouw van het type NOLS 2e klasse. Het stationsgebouw is aanbesteed met bestek NOLS-16. Na de bouw wordt aan de perronkant een erker gebouwd van waaruit de stationschef beter zicht heeft over het emplacement richting de brug over het Boerveenschemond. Nog voor de uitbreiding is het stationsgebouw aangesloten op de plaatselijke elektriciteitsvoorziening. De aansluiting is bovengronds met lijnen gerealiseerd. Vanaf het aansluitpunt gaan de kabels het gebouw in.

Station Stadskanaal tijdens de bouw. De gebouwen zijn zichtbaar klaar. Er is echter geen rails te zien op de afbeelding. Ansichtkaart uitgegeven J. Eerelman, 1905.

Gebouwen en emplacement in aanbouw. De rails zijn zojuist gelegd maar nog niet afgewerkt. Collectie R. Boelens, circa 1905.

Vanwege het groeiende treinverkeer naar Zuidbroek, Assen en Coevorden is het stationsgebouw na enkele jaren te klein geworden. Een uitbreiding van stationsgebouw van Stadskanaal besteden de Staatsspoorwegen op 19 augustus 1913 aan. De uitbreiding bestaat uit het maken van een wachtkamer en een bovenwoning voor depotchef. Bij de uitbreiding sneuvelt de oorspronkelijke reizigersaccommodatie die aan de zuidzijde van het gebouw is gebouwd. Het oude gedeelte is te herkennen aan de wit geplamuurde muren, terwijl het nieuwe gedeelte gewoon een bakstenen uiterlijk heeft. Zowel de woning van de stationschef in het oude deel als de woning van de depotchef in het nieuwe deel worden voorzien van zonneblinden.

Het stationsgebouw is op de goederenloods na in maart 1979 afgebroken. Waarbij begonnen wordt aan de zijde van de latere uitbreiding. In 1987 is het restant van de goederenloods afgebroken.

Stationsgebouw van Stadskanaal straatzijde na de uitbreiding. Links voor de stoep ligt vermoedelijk de rails voor de tram. Ansichtkaart uitgegeven door Firma J. Eerelman, jaren 20 van de 20e eeuw.

De goederenloods na de afbraak van het stationsgebouw. Foto R. van Wissen, 6 december 1986.

Stationsgebouw II, STAR

De STAR onderhoudt een toeristische stoomtrein op de spoorlijn Musselkanaal - Stadskanaal - Veendam. Om de reizigers op te vangen en de sfeer van weleer terug te krijgen heeft de STAR op de plaats van het oorspronkelijke stationsgebouw een nieuw gebouw neergezet. In eerste instantie bestaat de accommodatie uit een deel van een voormalig schoolgebouw. In 1997 laat de STAR aansluitend op de tijdelijke voorzieningen een stenen stationsgebouw neerzetten. Het uiterlijk van dit gebouw heeft enige trekken van het oude stationsgebouw, toch zijn er duidelijke verschillen. In het stationsgebouw is net als op het origineel een tegeltableau met de naam Stadskanaal aangebracht. De officiële opening van het gebouw vindt plaats op 16 september 1998. Sinds 2001 is het stationsgebouw van de STAR een Huis der Gemeente, waardoor het voor belangstellenden mogelijk is om in het gebouw te trouwen.

Het stationsgebouw van de STAR. Foto R. van Wissen, 29 mei 2004

-

Nevengebouw, NOLS

Tussen het stationsgebouw en het locomotievendepot staat het nevengebouw. Het nevengebouw is aanbesteed met bestek NOLS-16. Het is van het oorspronkelijke grote type met versprongen gevel van de ruimte voor treinpersoneel. Het nevengebouw heeft er tot na de beëindiging van het personenvervoer in 1953 gestaan daarna is het afgebroken, vermoedelijk begin jaren van 60 van de 20e eeuw. In het gebouw is in die tijd een woning met werkplaats (smederij ?) gevestigd.

Nevengebouw zoals dat bij het station Stadskanaal wordt gebouwd. Tekening R. van Wissen.

Foto van het stationsgebouw na het beëindigen van het personenverkeer (perron is verwijderd). Tussen het stationsgebouw en de locomotievenloods staat het nevengebouw. Foto collectie A. Pathuis.

-

Locomotievenloods, NOLS

In Stadskanaal laat de NOLS een rechthoekige locomotievenloods bouwen van 50 bij 11 meter. (bestek NOLS-16). In de loods liggen 2 sporen. De muren zijn van steen. Het dak is opgebouwd uit Polonceau-spanten. Bij het depot komt een bergplaats voor kolen en een loodsje voor het opslaan van takkenbossen. Deze takkenbossen dienen voor het aansteken van het vuur in de stoomlocomotieven. In het gebouw zijn aanwezig een machinistenkamer, een bureau van de depotchef, een magazijn en een smederij.

In verhouding tot de faciliteiten van Coevorden is het depot Stadskanaal eenvoudiger van opzet. De faciliteiten zijn echter te mager om de dienst goed uit te kunnen voeren. Al spoedig wordt het depot uitgebreid met extra voorzieningen. Op 11 juni 1907 besteden de Staatsspoorwegen bestek SS-1111 aan. Dit bestek omvat het wijzigen en maken van sporen en wissels, het maken van een aanbouw voor dienstlokalen aan de locomotiefloods, het inrichten van het bestaande smederijlokaal tot bad- en wasinrichting, het maken van askuilen, het maken van een waterkraan in de locomotiefloods en diverse andere werken.

Na het sluiten van depot Stadskanaal op 22 mei 1937 neemt depot Groningen de complete dienst over. Na de sluiting van het depot blijft het gebouw staan en heeft nog diverse functies vervuld, o.a. als houtopslag voor de firma Huizinga en als busgarage. In juli 1964 denken een 6-tal jongeren van 12 en 13 jaar al dat het gebouw gesloopt gaat worden en gooien 60 ramen in. De firma Huizinga is dagen bezig om het glas tussen het opgeslagen hout voor fijn timmerwerk te verwijderen. De locomotievenloods in de jaren daarna in meerdere delen gesloopt. Het hogere watergebouw aan de achterzijde valt als eerste ten prooi aan de slopershamer. Daarna het uitstekende lagere gedeelte aan de noordzijde. Het laatste restant van de locomotievenloods is in 1987 gesloopt.

Voor het keren van de stoomlocomotieven is er naast het depot een draaischijf. Deze draaischijf heeft beperkte afmetingen, er kan bijvoorbeeld geen stoomlocomotief van de NS-serie 1600 gedraaid worden. De draaischijf is omstreeks 1956 verwijderd. De kuil is tot de reconstructie van het emplacement door de STAR in 2006 / 2007 nog zichtbaar. Bij de reconstructie wordt op de plaats van de oorspronkelijk draaischijf sporen gelegd.

Na de Tweede Wereldoorlog gebruikt Houthandel Landeweer & Somer het terrein naast de locomotievenloods als opslagterrein.

Locomotievenloods na de Tweede Wereldoorlog. Foto J.C. van der Ploeg.

Privaatgebouwtje, NOLS

Bij de locomotievenloods wordt een privaatgebouwtje neergezet. Dit houten gebouwtje maakt deel uit van bestek NOLS-16. In het gebouwtje bevinden zich 2 privaten.

Locomotievenloods, STAR

Voor het stallen en onderhouden van haar materiaal bouwt de STAR 2 loodsen op het emplacement.

Beide loodsen voor het stallen en onderhouden van het materieel van de STAR. Foto R. van Wissen, 29 mei 2004.

-

Rijtuigenloods, STAR

In het kader van het Masterplan uit 2006 bouwt de STAR in 2007 ongeveer op de plaats van de vroegere NOLS-locomotievenloods een nieuwe stenen rijtuigenloods. De nieuwe loods heeft enige uiterlijke kenmerken van de oorspronkelijke locomotievenloods van de NOLS, maar is in grote lijnen een nieuw ontwerp. De nieuwe loods bezit 3 in plaats van 2 sporen zoals in de oude loods. De toegangen van de sporen hebben een fraaie ronde boog aan de bovenzijde. Met behulp van roldeuren kunnen de toegangen worden afgesloten. Aan de zijde van het stationsgebouw bevindt zich de publieksingang van de rijtuigenloods. De deur bevindt zich in het midden van de kopse kant. Rechts na de ingang is een balie met bureaugedeelte waar kaartverkoop plaats vindt. Naast de balie bevinden zich tevens de toiletten. Als de bezoeker verder doorloopt komt hij in de vergaderruimte annex educatie-centrum van de STAR. Vandaar uit is ook toegang tot de sporen in de loods. Boven de vergaderruimte bevindt zich een ruimte die gebruikt wordt voor museumdoeleinden. Deze ruimte is via een vaste trap bereikbaar. Speciaal voor gehandicapten is een lift aangelegd. Vanuit de museumruimte hebben de bezoekers een goed overzicht over de sporen in de rijtuigenloods.

Op vrijdag 12 januari 2007 metselt gedeputeerde Hans Gerritsen van de provincie de zogenaamde "Eerste steen" van de nieuwe rijtuigenloods. Met deze handeling wordt het startsein gegeven voor de laatste fase van het Masterplan. De "Eerste steen" bevindt zich rechts naast de publieksingang. Bovenin de gevel is het jaartal 2007 ingemetseld.

Eind 2007 worden in de rijtuigenloods sporen gelegd, waarna de bestrating in de loods aangebracht wordt.

De nieuwe stenen rijtuigenloods in aanbouw op het terrein van de STAR. Foto R. van Wissen, 30 juni 2007.

De rijtuigenloods voorzien van groene roldeuren en aangesloten sporen. Foto R. van Wissen, 20 september 2008.

Weg en Werken loods, STAR

Op het emplacement tegen de kopse kant van de spoorweghaven bouwt de STAR een loods voor de afdeling Weg en Werken. De basis van de loods is een stalen frame. Om het frame wordt een stenen buitenkant gemetseld. In de loods zijn 2 sporen aanwezig. Net als in de rijtuigenloods worden de toegangen van de sporen met roldeuren afgesloten. Eind 2007 is de loods aan de buitenkant gereed en wordt begonnen met het aanbrengen van sporen.

De STAR-loods Weg en Werken. Foto R. van Wissen, 20 september 2008.

-

Waterreservoir, STAR

Nabij de STAR locomotievenloods is een houten waterreservoir gebouwd. Het ontwerp van het gebouw is afgeleid van de NOLS-waterreservoirs die ooit in Ommen, Emmen en Gasselternijveen hebben gestaan. In september 2008 is de opbouw van het gebouw aanwezig. Een gietijzeren waterbuis om de locomotieven te vullen ontbreekt nog.

Waterreservoir in aanbouw nabij de locomotievenloods van de STAR. Foto R. van Wissen, 20 september 2008.

-

Bergplaats voor kolen, NOLS

De bergplaats voor kolen is aanbesteed met bestek NOLS-16 en is gesitueerd tussen 2 sporen. De bergplaats voor kolen bestaat uit een tapsvormige houten opbouw. De opbouw heeft een hoogte van 3,85 meter. De korte kant heeft een breedte van 2,50 meter, terwijl de lange kant een breedte heeft van 4,75 meter. De lengte bedraagt 21 meter. Ongeveer in het midden bevindt zich aan weerskanten een dubbele houten toegangsdeur. De onderkant van deze deuren bevindt zich op 1,17 boven het maaiveld en is middels een houten trapje met bordes bereikbaar. De bergplaats voor kolen is inmiddels afgebroken.

Loodsje voor takkenbossen, NOLS

Het loodsje voor takkenbossen is aanbesteed met bestek NOLS-16. Het houten gebouw is symmetrisch van opbouw. De lengte en breedte bedragen allebei 6 meter. Het dak is puntvormig. De top van gebouw bevindt zich op 6,25 meter boven het maaiveld. Aan een zijde bevindt zich een dubbele deur. Het gebouw is inmiddels afgebroken.

Loodsje voor takkenbossen, STAR

Voor de opslag van aanmaak hout bouwt de STAR een takkenloods. Het takkenloodsje staat bij werkplaats.

Verhoogde seinpost Gasselternijveensche Mond (Post I), NOLS

In 1910 laten de Staatsspoorwegen een seinpost bouwen bij de brug over de Gasselternijveensche Mond. Het uitzicht vanuit de seinpost is blijkbaar niet voldoende daar de Staatsspoorwegen in 1911 reeds opdracht geven de seinpost te verhogen. Het gebouw bestaat uit een stenen onderbouw met daarop een houten opbouw waarin zich de eigenlijke seinpost bevindt. De seinwachter moet met een trap aan de buitenkant naar boven op zijn post te komen. Oorspronkelijk zit deze trap aan de spoorzijde langs het gebouw met de deur in de noordwest hoek van het gebouw. Bij de deur is een klein bordes zodat de seinwachter de situatie ook buiten kan aanschouwen.

Onder de seinpost is ook nog een (opslag)ruimte aanwezig. Deze ruimte is toegankelijk via een deur in de noordelijke gevel. Een raam in de oostelijke en zuidelijke gevel complementeren het geheel.

Brug over de Gasselternijveenschemond met links de verhoogde seinpost. Aan de gevel is het bordesje van de trap te zien. Ansichtkaart

Verhoogde seinpost bij de brug over de Gasselternijveenschemond. Op de achtergrond het vertakkingssein voor de richtingen Zuidbroek en Assen. Foto P. Collet, 2 november 1975.

In de laatste jaren komt er een nieuwe trap aan de zuidzijde van het gebouw. De toegangsdeur komt eveneens in het midden van de zuidelijke gevel. Daartoe worden de 2 grote ramen vervangen door een deur met links en rechts van de deur een klein raam. De oude trap en deur worden afgebroken en het gat van de deur in de gevel wordt dichtgemaakt. De NS laat de seinpost in 1978 afbreken.

Verhoogde seinpost, STAR

In het verlengde van het eerste perron bouwt de STAR een verhoogde seinpost. Qua uitvoering lijkt dit gebouw op het origineel dat vroeger bij de brug heeft gestaan. Het onderste gedeelte bestaat uit een stenen opbouw. Bovenop staat een houten opbouw, waarin de bedieningstoestellen komen te staan. In september 2007 is de trap naar de opbouw nog niet aanwezig. Wel is voor de deur een houten bordes zonder leuningen aanwezig.

Verhoogde seinpost in aanbouw aan het eind van het perron. Foto R. van Wissen, 20 september 2008.

-

Brugwachterswoning, Gasselternijveensche Mond (nummer 11)

De brugwachterswoning voor de brug over het Gasselternijveensche Mond is aanbesteed met bestek NOLS-16. De woning heeft op de begane grond een keuken, woonkamer, slaapkamer en 2 bedstedes. In de gang is een toilet en een portaal met een trap naar de zolder. Onder de trap is een voorraadkast. Op zolder is ruimte voor 2 kleine kamers. De woning is eerder dan de verhoogde seinpost afgebroken. In 1975 is de brugwachterswoning al verdwenen.

Brug en brugwachterswoning in aanbouw. Er staan meerdere bouwketen rond het werkterrein. Collectie R. Boelens, circa 1905.

-

Woning brugwachter Stadskanaal

De hele toegangsweg tot en met de overbrugging van het Stadskanaal, die voor het station langs loopt, is oorspronkelijk eigendom van de NOLS. Om de reizigers de mogelijkheid te gegeven om het station te bereiken moet de NOLS er voorzorgen dat er een brug komt. Bestek NOLS-28 behelst de bouw van deze brug. De bouw wordt in 1904 gegund aan W.F. Staal uit Almelo. Deze is bereid de klus voor NLG 4.600,00 te klaren. Het Stadskanaal wordt in die tijd druk gebruikt door schippers die met hun boten vol turf op weg zijn naar de stad Groningen. Zodoende moet er een brugwachter komen om de draaibrug te bedienen als er een boot nadert. Om de brugwachter onder te brengen wordt een brugwachterswoning gebouwd. Voor deze brugwachterswoning wordt er in 1904 een bestek gemaakt. Dit bestek NOLS-31 wordt gegund aan A. Boezeman te Stadskanaal. Deze is bereid voor een bedrag van NLG 5.346,00 de woning te bouwen. Hij blijft hiermee ruim driehonderd gulden onder de beraming van de NOLS. Toch heeft hij degelijk werk afgeleverd getuige het feit dat de woning er nog steeds staat.

De brugwachterswoning van de NOLS omgeven door andere gebouwen bij de toegangsweg over het Stadskanaal. Ansichtkaart collectie Groninger Archieven (www.beeldbankgroningen.nl), uitgever Boekhandel A.H. Wiegman, circa 1925.

Brugwachterswoning van de NOLS bij de toegangsweg over het Stadskanaal. Foto R. van Wissen, 29 mei 2004.

Op de dag van de opening van het traject Assen - Stadskanaal is er met de gemeente Onstwedde nog geen overeenkomst over de bediening van de brug. De NOLS stelt daarom als tijdelijke brugwachter Lammert Dost uit Onstwedde aan. Hij is losse arbeider en tevens onbezoldigd rijkswachter. Op 15 juni 1905 is het brugwachtershuis nog niet voor bewoning gereed. Als compensatie krijgt Lammert 1 gulden loonsverhoging per week zolang de woning nog niet klaar is. Op het moment dat de woning gereed is mag hij deze betrekken en wordt zijn loon teruggebracht op 5 gulden per week.

De gemeente Groningen eigenaar van het Stadskanaal gruwelt van de gedachte dat een spoorwegmaatschappij middels het al dan niet bedienen van een brug het scheepvaartverkeer in het Stadskanaal kan beïnvloeden. De gemeente Groningen wil dan ook zo snel mogelijk na het gereedkomen van de brug deze in eigendom krijgen. In eerste instantie zien de spoorwegen een verkoop niet zitten, maar uiteindelijk stemmen ze toch in. In 1912 komen de brug over het Stadskanaal en de bijbehorende woning in eigendom van de gemeente Groningen.

Seinpost 1e perron

Tussen 1920 en 1924 komt er een seinpost op het eerste perron. Deze wordt in 1950 overgebracht naar het hoofdgebouw en in 1958 in zijn geheel opgeheven.

Het stationsgebouw van Stadskanaal op de voorgrond is de seinpost zichtbaar. Ansichtkaart, uitgever onbekend. Ansichtkaart afgestempeld in 1913.

-

Wachthuisje

Bij de spooraansluiting van de strokartonfabriek "Ons Belang" naast de overweg met de Gasselterstraat bouwt de NOLS een stenen wachthuisje. De wachthuisje maakt onderdeel uit van bestek NOLS-16. De binnenmaten van het huisje zijn 2 bij 2 meter. In het gebouwtje is een kachel aanwezig getuige de flinke schoorsteen op het schuine dak. Aan een kant bevindt zich de deur. De 3 andere kanten van het gebouwtje hebben een klein raampje. Inmiddels is het gebouwtje afgebroken.

Wachthuisje zoals dat bij de spooraansluiting en overweg in Stadskanaal wordt gebouwd. Tekening R. van Wissen.

Weegbrughuisje

In het achterste spoor heeft een weegbrug gezeten voor het wegen van de goederenwagons. Bij de weegbrug heeft een weegbrughuisje gestaan waar de meetapparatuur stond opgesteld. Het weegbrughuisje is in 1928 voorzien van elektrisch licht. Het huisje is later afgebroken. Het fundament van de weegbrug is blijven liggen.

Woning wegopzichter

In 1916 koopt de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen een woning die staat aan de Drouwenermond. De woning is in een slechte toestand van onderhoud. In 1920 moet de woning zeer urgent worden verbeterd. In de woning wordt een kantoor gebouwd. Tevens worden op de zolder slaapvertrekken gebouwd. In de tuin komt een bergplaats. Na deze verbouwingen is het woongenot verbeterd, maar de situatie is nog niet optimaal. In 1921 komt er gasverlichting in de opzichterswoning.

Emplacement

Het station heeft 3 sporen langs een perron. Het eerste perron ligt voor het stationsgebouw. De perrons 2 en 3 liggen samen op een eilandperron voor het stationsgebouw. Dit eilandperron is via oversteekplaatsen vanaf het eerste perron bereikbaar.

Door het steeds toenemende treinverkeer in de begin jaren is het emplacement vele keren met een aantal sporen uitgebreid. Voor het stationsgebouw komen overloopwissels tussen de sporen 1 en 2. Ook tussen de sporen 3 en 4 komen een overloopwissels. Naast perronsporen moeten er ook sporen aanwezig zijn voor het opstellen van rijtuigen. De meeste treinen hebben namelijk hun eindpunt in Stadskanaal. Om de treinen weer in gereedheid te brengen voor een volgende dienst moet er heel wat worden gerangeerd.

De locomotievenloods is bereikbaar via de draaischijf. Vanaf de draaischijf lopen 2 sporen richting de loods. Het westelijke spoor heeft oorspronkelijk echter een boogstraal van 100 meter. Hierdoor zijn er meerdere ontsporing gebeurd. Rond 1913 verruimen de spoorwegen de aansluiting enigszins.

De EGTM legt rond 1908 een spoor aan naar het station van Stadskanaal. Het spoor loopt over de brug over het Stadskanaal en eindigt op het stationsplein. In de jaren 10 leggen de spoorwegen ten noorden van het stationsgebouw een extra losspoor aan om de overslag naar de trams van de EGTM makkelijker te maken.

Met de verwachte komst van de STAR-lijn Stadskanaal - Ter Apel - Kellerberg in de jaren 10 van de 20e eeuw zijn er grootste plannen met het emplacement van station Stadskanaal. Begin 1916 melden de media dat er plannen zijn voor een groot rangeerterrein met 18 sporen. De havensporen moeten eveneens flink worden uitgebreid. De perrons worden verlengd tot 280 meter. Tevens zouden er diverse woningen voor het spoorwegpersoneel bijgebouwd worden. De Eerste Wereldoorlog remt de plannen voor de STAR-lijn behoorlijk af. Als begin jaren 20 daadwerkelijk met de bouw wordt begonnen, zijn de plannen qua omvang getemperd. In 1921 begint de NS met het leggen van 4 extra lange goederensporen en wordt het 2e perron verlengd.

Na de sluiting van het reizigersvervoer wordt het emplacement stukje bij beetje vereenvoudigd en worden overbodige sporen en wissels opgeruimd. Toch heeft het emplacement ook in de jaren 70 en 80 van 20e eeuw nog steeds een flinke omvang. In de zomer van 1971 wordt de aansluiting naar de Strokartonfabriek "Ons Belang" opgebroken. In 1976 vindt er weer een behoorlijke sanering plaats. De sporen 7, 8, 15 en 20 worden opgebroken. De wissels 8, 17, 19, 24, 46, 49 en 53A/B worden opgebroken. Er komt een nieuw wissel 5 voor in de plaats. De treinen van en naar Gasselternijveen kunnen niet meer binnenkomen op spoor 1.

In de jaren 80 van de 20e eeuw gebruiken de spoorwegen het emplacement veelal voor het opstellen van oude en overbodige goederenwagens. De meeste van de goederenwagens worden daarna afgevoerd naar de sloper.

Vanaf 1992 heeft de STAR bezit genomen van het emplacement en wil het weer terug brengen in de oorspronkelijke staat. In het kader van het Masterplan dat vanaf 2006 tot uitvoer komt, wordt het emplacement gerenoveerd. In 2007 worden 3 sporen gelegd naar de inbouw zijnde nieuwe stenen rijtuigenloods. De loods wordt rechtstreeks aangesloten op het emplacement en niet zoals vroeger via de draaischijf. De rijtuigloods is in te rijden vanuit de richting Musselkanaal, waarbij de sporen richting draaischijf worden gekruist. Om deze rechtstreekse aansluiting mogelijk te maken, moet de nieuwe draaischijf meer richting Musselkanaal schuiven. De nieuwe draaischijf ligt nu enkele tientallen meters zuidelijker dan het oorspronkelijke NOLS-exemplaar.

De nieuwe draaischijf wordt aangesloten met 2 sporen vanaf het emplacement. Vanaf de draaischijf is er toegang tot een klein opstelspoortje dat verder geen verbinding heeft met de rest van het emplacement. Op de draaischijf kunnen locomotieven met een lengte van 20 meter worden gedraaid. Dat is beduidend meer dan in de tijd van de NOLS toen met name de lengte van de draaischijf een belemmering in de keuze van locomotieven was.

Reeds in 1999 vinden de medewerkers van de STAR in het Deense Tonder een oude draaischijf. De draaischijf is eigendom van een opgeheven club van spoorwegenthousiasten. In juni 2005 komen de onderdelen aan in Stadskanaal. De draaischijf is bij de afbraak in Denemarken behoorlijk beschadigd. Tevens is er behoorlijk wat roest te zien. In april 2006 gaat de draaischijf naar de firma Bouman te Hoogeveen. Via de Deense spoorwegen is de STAR in het bezit gekomen van de bouwtekeningen van de draaischijf en de bijbehorende put. Met deze informatie is de STAR in staat om er weer een werkend geheel van te maken.

Aan de noordzijde worden langs beide zijden van de spoorweghaven weer sporen gelegd.

Beveiliging

Op het emplacement hebben 2 bordesseinen gestaan voor de richtingen Gasselternijveen en Veendam. Voor de zichtbaarheid om de armen een witte onderkant. Het is beveiligingstechnisch mogelijk om 2 treinen tegelijk te laten vertrekken. Bij de saneringen van het emplacement sneuvelt een van de bordesseinen. Op het overgebleven bordessein zijn de armen inmiddels weer volledig rood.

Aan de noordzijde vlak voor de brug over de Gasselternijveensche Mond staan de inrijseinen uit de richting Gasselternijveen en Veendam. Beide inrijseinen zijn voorzien van een voorsein.

Emplacement van Stadskanaal met op de voorgrond het vertakkingssein voor de richtingen Assen en Zuidbroek. Foto P. Collet, 10 april 1977.

-

Spoorweghaven

Aan de Gasselternijveenschemond even ten noorden van het station Stadskanaal komt een inham die dienst gaat doen als spoorweghaven. Deze inham ligt tussen de spoorbrug over de Gasselternijveenschemond en de aansluiting van deze mond op het Stadskanaal. Door de aansluiting op het Stadskanaal en het Gasselternijveenschemond is er een groot achterland dat eenvoudig via deze kanalen bij de spoorweghaven kan komen. In de spoorweghaven van Stadskanaal is het dan ook meestal een komen en gaan van schepen. Zeker in het oogstseizoen heerst er topdrukte. Aan beide zijden van de haven komt een overlaadspoor voor het opstellen van goederenwagens. Langs de haven hebben diverse handelsfirma's loodsen voor de opslag van goederen en gereedschap. In 1917 verlengen de Staatsspoorwegen de spoorweghaven met 60 meter om te capaciteit te vergroten.

Overzicht van de spoorweghaven in Stadskanaal. Rechts zijn de verhoogde seinpost en de brugwachterswoning zichtbaar. Ansichtkaart collectie Groninger Archieven (www.beeldbankgroningen.nl), uitgever J. Eerelman, 1915.

Goederenoverslag tussen scheepvaart en spoorwegen met behulp van een mobiele kraan in de spoorweghaven. Op de achtergrond is de brugwachterswoning te zien. Collectie Het Utrechts Archief, Catalogusnummer 169677. Foto D.C. Gerdessen, september 1947.

De spoorweghaven is aan twee kanten voorzien van overlaadsporen. Het spoor aan de oostkant wordt het eerst door de NS verwijderd. Later is ook het spoor aan de westkant van de haven verwijderd. De haven is nog steeds bereikbaar voor schepen vanuit het Stadskanaal. Het tussenliggende voetgangers bruggetje is draaibaar. Eind 20e eeuw is de haven gesaneerd en uitgebaggerd tot een diepte van 2 meter.

In 2007 brengt de STAR de spoorweghaven weer tot leven door aan beide zijden van het water weer sporen aan te leggen. Om dit mogelijk te maken wordt eerste de grond verstevigd door het aanbrengen van een laag schoon zand.

Het spoor aan de oostzijde van de spoorweghaven wordt herlegd. Foto R. van Wissen, 30 juni 2007.

Het spoor aan de westzijde van de spoorweghaven wordt herlegd. Op de achtergrond de nieuwbouw van de STAR. Foto R. van Wissen, 30 juni 2007.

Brug Gasselternijveenschemond

Even voordat de treinen uit Gasselternijveen en Zuidbroek het station Stadskanaal binnenrijden passeren zij de Gasselternijveenschemond. Over dit kanaal wordt een dubbelsporige brug gebouwd. In de eerste jaren is het westelijke spoor bedoeld voor de treinen richting Gasselternijveen. Het oostelijke spoor wordt bereden door de trein van en naar Zuidbroek. Na de spoorverdubbeling op het traject Stadskanaal - Gasselternijveen in 1922 komen er na de brug ook nog enkele wissels te liggen. Zodoende is het mogelijk dat er zowel komende als gaande treinen van en naar Gasselternijveen te gelijk behandeld kunnen worden. In april 1978 is het spoor richting Gasselternijveen afgebroken. Er rest alleen nog een enkelsporige brug richting Zuidbroek. Deze enkelsporige brug kan niet meer bewegen.

Brug over de Gasselternijveenschemond. Goed zichtbaar is dat de 2e brug verwijderd is. Foto R. van Wissen, 29 mei 2004.

Nieuwe bruggen over de Gasselternijveenschemond. Op de 2e brug zijn eveneens railklemmen aangebracht. Foto R. van Wissen, 20 september 2008.

ProRail vervangt op 7 juli 2007 de dubbelsporige draaibrug over de Oude Boarnse bij Akkrum door een nieuwe hoger gelegen brug. De STAR krijgt de oude brug in haar bezit. Aannemer Haverkort Voormolen brengt de brug naar een metaalbewerkingsbedrijf in Hoogeveen. Het is de bedoeling dat na aanpassingen aan de brug, deze de oude enkelsporige brug over de Gasselternijveenschemond gaat vervangen. In oktober 2007 is de oude brug over de Gasselternijveenschemond verwijderd en is de aannemer bezig met het aanpassen en saneren van de bruggenhoofden.

In 2008 liggen de beide bruggen uit Akkrum op hun plaats. De brug bestaat uit 2 onafhankelijke vaste delen. Voorlopig wordt alleen het oostelijke deel van de brug gebruikt. Het westelijke deel is al wel voorzien van rail klemmen maar is niet voorzien van rails.

Personeel

Op het station van Stadskanaal hebben een groot aantal mensen gewerkt. Hieronder staat een overzicht van diverse personen en functies zover bij de auteur bekend, gebaseerd op de overzichten uit "Het Utrechts Archief" en publicaties in kranten en boeken. Het overzicht is niet compleet en zal waar mogelijk worden aangevuld. De personen zijn ingedeeld naar de laatste functie die ze op het station Stadskanaal hebben vervuld.

Personeel depot

In het depot in Stadskanaal worden de locomotieven en rijtuigen onderhouden voor de treindiensten naar Assen, Coevorden en Zuidbroek. Hieronder staat een overzicht van diverse personen en functies zover bij de auteur bekend, gebaseerd op de overzichten uit "Het Utrechts Archief" en publicaties in kranten en boeken. Het overzicht is niet compleet en zal waar mogelijk worden aangevuld. De personen zijn ingedeeld naar de laatste functie die ze in Stadskanaal hebben vervuld.

In de eerste jaren van het bestaan staat het depot onder leiding van een Werkmeester. Pas in de loop van de jaren 20 wordt de naam Depotchef gehanteerd. De Werkmeester / Depotchef woont in een woning in die in de uitbouw van het stationsgebouw is gecreëerd. Het depot van Stadskanaal is groter dan het depot van Coevorden en heeft een grotere verscheidenheid aan functies gekend.

In december 1938 zijn er plannen om het stukgoedvervoer van en naar Stadskanaal over te geven aan de ATO. Hierdoor ontstaat er een personeelsoverschot van 10 man in Stadskanaal.

Personeel treindienst

Vanuit het depot Stadskanaal hebben een groot aantal mensen gewerkt op de treindienst die van hieruit wordt onderhouden. Hieronder staat een overzicht van diverse personen en functies zover bij de auteur bekend, gebaseerd op de overzichten uit "Het Utrechts Archief" en publicaties in kranten en boeken. Het overzicht is niet compleet en zal waar mogelijk worden aangevuld. De personen zijn ingedeeld naar de laatste functie die ze in Stadskanaal hebben vervuld.

Functie:	Van:	Tot:	Naam:	Opmerking:
Opzichter machinist	01-07-1910	28-02-1912	J.H.W.A. Niemeijer (Joannes Hendricus Wilhelmus Alphonsus)	Afkomstig uit Roermond. Vertrekt naar Tilburg.
Opzichter machinist	?	1932	B. Ludolphij	Vertrekt naar Enkhuizen als Depotchef 3e klasse.
Machinist	01-05-1905	01-05-1926	D. Meijer (Dirk)	Voorheen Onder-machinist te Den Haag. Op 26 augustus 1906 promotie tot Machinist 2e klasse. Op 29 augustus 1914 promotie tot Machinist 1e klasse. Op 1 april 1919 promotie tot Machinist. Verlaat de dienst eervol op verzoek met pensioen vanwege invaliditeit.
Machinist	15-06-1905	31-12-1921	W. Beek (Wiardus)	Voorheen Onder-machinist te Hengelo. Op 29 maart 1912 promotie tot Machinist 2e klasse. In de periode 1 november 1915 tot en met 18 augustus 1916 gestationeerd te Delfzijl. Op 31 augustus 1918 promotie tot Machinist 1e klasse. Op 1 april 1919 promotie tot Machinist. Vertrekt naar Groningen.
Machinist	15-06-1905	30-05-1925	W.H. Hartgers (Willem Hendrik)	Voorheen Onder-machinist te Hengelo. Op 1 mei 1910 promotie tot Machinist 2e klasse. Op 27 april 1918 promotie tot Machinist 1e klasse. Op 1 april 1919 promotie tot Machinist. Wordt Bankwerker in het depot vanwege invaliditeit.
Machinist	01-02-1908	26-11-1925	J.D. Potgieter (Jan Dirk)	Voorheen Machinist 2e klasse te Nieuweschans. Op 29 april 1911 promotie tot Machinist 1e klasse. Op 1 april 1919 promotie tot Machinist. Verlaat de dienst eervol niet op verzoek met pensioen vanwege invaliditeit.
Machinist	19-07-1908	25-02-1925	T. Hofkamp (Tonnis)	Voorheen Machinist 2e klasse te Zwolle. Op 29 april 1911 promotie tot Machinist 1e klasse. Op 1 april 1919 promotie tot Machinist. Verlaat de dienst eervol niet op verzoek met pensioen vanwege invaliditeit.
Machinist	01-10-1910	15-09-1936	J. Rijkens (Jan)	Voorheen Ondermachinist te Nieuweschans. Op 30 juli 1916 promotie Machinist 2e Klasse. Op 1 april 1919 promotie tot Machinist. Verlaat de dienst eervol niet op verzoek met pensioen vanwege invaliditeit.
Machinist	01-11-1915	21-11-1920	D. van der Meer (Douwe)	Voorheen Ondermachinist te Maastricht. Op 1 april 1919 promotie tot Machinist. Vertrekt naar Groningen.
Machinist	10-02-1918	21-11-1926	K. Perton (Klaas)	Voorheen Ondermachinist te Groningen. Op 1 juli 1920 promotie tot Machinist. Vertrekt naar Amersfoort.
Machinist	05-10-1924	14-05-1928	J.J.C de Kroon (Johannes Josephe Cornelis)	Afkomstig uit Nieuweschans. Vertrekt naar Leeuwarden.
Machinist 1e klasse	15-06-1905	21-05-1916	R.R. Onstwedden (Roelf Roelfs)	Voorheen Machinist 2e klasse te Groningen. Op 29 mei 1910 promotie tot Machinist 1e klasse. Verlaat de dienst eervol niet op verzoek met pensioen vanwege invaliditeit.
Machinist 1e klasse	01-08-1910	01-02-1915	J.R. Dijkstra (Jan Roelof)	Afkomstig uit Leeuwarden. Op 29 augustus 1914 promotie tot Machinist 1e klasse. Vertrekt naar Delfzijl.
Machinist 2e klasse	29-03-1908	12-10-1911	W. Klein (Wilhelm)	Afkomstig uit Leeuwarden. Vertrekt naar Nijmegen.
Machinist 2e klasse	01-08-1910	?	J.P.J. Lenstra	Afkomstig uit Groningen.
Ondermachinist	01-08-1910	21-01-1912	H.W. v.d. Velde (Hendrik Willem)	Voorheen Leerling-machinist te Maastricht. Op 14 oktober 1911 promotie tot Ondermachinist. Vertrekt naar Groningen.
Ondermachinist	09-10-1924	06-12-1924	W. Vos (Willem) [1]	Afkomstig uit Amersfoort. Vertrekt naar Enschede.
Leerling-machinist	01-08-1910	29-04-1911	W. Vos (Willem) [1]	Afkomstig uit Maastricht. Vertrekt naar Arnhem.
Leerling-machinist	01-08-1910	?	R. Eekhof	Afkomstig uit Maastricht
Leerling-machinist	01-08-1910	14-08-1912	F. Pals (Freerk)	Afkomstig uit Emmerik. Vertrekt naar Hengelo.
Leerling-machinist	01-08-1910	26-08-1912	R. Mulder (Roelof)	Afkomstig uit Zutphen en gaat ook weer terug naar Zutphen.
Leerling-machinist	30-04-1911	16-11-1911	H.H. Kaijzer (Harko Hendrik)	Afkomstig uit Arnhem. Vertrekt naar Leeuwarden als Waarnemend schrijver.
Leerling-machinist	13-09-1912	25-12-1915	J. de Jong (Johannes)	Afkomstig uit Leeuwarden. Vertrekt als Bankwerker naar Groningen.
Leerling-machinist	05-04-1914	25-07-1914	C.J.C. Nijsen (Cornelis Johannes Christiaan)	Voorheen Wagenlichter te Groningen. Vertrekt naar Eindhoven.
Leerling-machinist	06-03-1916	07-01-1917	U. de Jong (Uilke)	Eerste betrekking bij de spoorwegen. Vertrekt naar Leeuwarden.
Leerling-machinist	13-03-1918	04-04-1919	J. van Oosten (Jan)	Eerste betrekking bij de spoorwegen. Eervol op eigen verzoek ontslagen.
Tijdelijk leerling-machinist	17-04-1918	04-05-1918	A. de Vries (Auke)	Afkomstig uit Leeuwarden. Vertrekt naar Groningen.
Hoofdconducteur	29-10-1905	01-05-1934	S. Looijer (Sikto)	Voorheen Conducteur 1e klasse te Feijenoord. Op 16 juli 1908 promotie tot Hoofdconducteur 2e klasse. Op 17 juli 1913 promotie tot Hoofdconducteur 1e klasse. Op 1 april 1919 promotie tot Hoofdconducteur. Verlaat dienst eervol op verzoek vanwege leeftijd.
Hoofdconducteur	14-08-1910	15-04-1934	P. Schoemaker (Pieter)	Voorheen Hoofdconducteur 2e klasse te Zutphen. Op 1 mei 1913 promotie tot Hoofdconducteur 1e klasse. Op 1 april 1919 promotie tot Hoofdconducteur. Eervol ontslagen wegens leeftijd. Is van 15 juni 1905 tot 30 september 1906 al eerder in Stadskanaal geweest als conducteur 1e klasse.
Hoofdconducteur 1e klasse	28-01-1912	14-02-1914	G.P. Hagemans (Gerarddus Petrus)	Afkomstig uit 's Hertogenbosch. Op 1 mei 1913 promotie tot Hoofdconducteur 1e klasse. Vertrekt naar Eindhoven.
Hoofdconducteur 2e klasse	27-05-1906	13-08-1910	R. Ottens (Roelof)	Voorheen Conducteur 1e klasse te Venlo. Op 27 december 1906 promotie tot Hoofdconducteur 2e klasse. Vertrekt naar Zutphen.
Conducteur 1e klasse	15-06-1905	30-04-1907	H. Rudolphus (Hardus)	Afkomstig uit Groningen. Vertrekt als Hoofdconducteur 2e klasse naar Hengelo.
Conducteur 1e klasse	01-05-1907	29-05-1909	M. Tollenaar (Matthijs)	Afkomstig uit Coevorden. Vertrekt naar Utrecht.
Conducteur 2e klasse	01-05-1906	30-09-1906	E. van Son (Elbertus)	Afkomstig uit Zwolle. Vertrekt naar Roodeschool.
Conducteur 2e klasse	01-10-1909	03-05-1911	R. de Groot (Roelof)	Afkomstig uit Leeuwarden. Overlijdt in actieve dienst.
Conducteur 2e klasse	30-11-1913	28-10-1916	J.P. Willemsen (Johannes Pieter)	Voorheen Aspirant conducteur te Arnhem. Op 31 januari 1915 promotie tot Conducteur 2e klasse. Vertrekt naar Boxtel.
Conducteur	11-08-1918	18-06-1938	J. Gernaat (Jogchum)	Eerste betrekking bij de spoorwegen als Waarnemend arbeider. Op 27 april 1919 promotie tot Arbeider. Op 28 december 1919 promotie tot Arbeider - remmer. Tussen 12 juni 1921 en 11 september 1921 werkzaam in Alkmaar. Op 3 maart 1935 promotie tot Arbeider. Op 9 mei 1937 promotie tot Locaaltrein conducteur. Op 24 april 1938 promotie tot conducteur. Vertrekt naar Groningen.
Locaaltrein conducteur	16-06-1912	05-01-1920	W. Bobbink	Voorheen Rangeerder te Leeuwarden. Op 28 juli 1912 promotie tot Arbeider - remmer. Op 30 april 1916 promotie tot Conducteur van de locaaltrein. Op 1 april 1919 promotie tot Locaaltrein conducteur. Op staande voet ontslagen.
Locaaltrein conducteur	15-05-1924	29-06-1935	J. Zwart (Jentje)	Afkomstig uit Enschede en keert ook weer terug naar Enschede.
Aspirant conducteur	30-11-1913	30-04-1914	K. Platenkamp (Klaas)	Afkomstig uit Arnhem. Vertrekt naar Zwolle.
Arbeider - remmer	07-08-1913	07-09-1917	K. Woering (Koop)	Eerste betrekking bij de spoorwegen als Hulparbeider. Op 13 november 1913 promotie tot Waarnemend Arbeider. Op 1 februari 1914 promotie tot Rangeerder. Op 27 juni 1915 promotie tot Wisselwachter. Op 17 oktober 1915 promotie tot Arbeider - remmer. Verlaat op eigen verzoek eervol de dienst.
Arbeider - remmer	01-11-1914	10-08-1915	J.R. Oostinga (Jan Roelf)	Afkomstig uit Roermond en vertrekt naar Groningen.
Arbeider - remmer	12-12-1915	17-11-1917	J. de Jong (Jelke)	Afkomstig uit Warffum als Arberider - rangeerder. Vertrekt als Arbeider rangeerder naar Gasselternijveen.
Arbeider - remmer	28-04-1918	14-06-1918	J. van den Berg (Jacob)	Afkomstig uit Zwolle. Vertrekt naar Weert.
Arbeider - remmer	28-04-1918	01-06-1918	J.B. de Brouwer (Johannes Bernardus)	Afkomstig uit Zutphen. Vertrekt naar Weert.
Arbeider - remmer	02-09-1918	07-08-1920	H. van Bent (Hendrik)	Afkomstig uit Hoogezand Sappermeer. Vertrekt naar Zwolle als Bankwerker. Komt later als Bankwerker terug naar Stadskanaal.
Arbeider - remmer	15-09-1918	28-06-1919	J.J. Stoffels (Jan Jacob)	Afkomstig uit Groningen en keert ook weer terug naar Groningen.
Arbeider - remmer	13-10-1918	17-09-1921	F. van de Leij (Fokke)	Afkomstig uit Weert. Vertrekt naar Haren.
Arbeider - remmer	27-10-1918	05-07-1919	H. Bos (Heere)	Afkomstig uit Weert. Vertrekt naar Delfzijl. Komt later nog een keer terug als Ketelwasser.
Arbeider - remmer	27-10-1918	26-07-1919	H. Verra (Hans)	Afkomstig uit Weert. Vertrekt naar Leeuwarden.
Arbeider - remmer	01-12-1918	02-06-1919	M.H. Kreger (Meindert Hemmen)	Afkomstig uit Groningen. Op staande voet ontslagen.
Arbeider - remmer	31-03-1919	11-11-1922	B. Veenstra (Bonne)	Eerste betrekking bij de spoorwegen als Hulpremmer. Op 27 april 1919 promotie tot Arbeider - remmer. Vertrekt naar Raalte.
Arbeider - remmer	31-08-1919	28-02-1920	W. Hondtong (Willem)	Afkomstig uit Maastricht en keert ook weer terug naar Maastricht.
Arbeider - remmer	26-10-1919	12-03-1921	J.C. Goenee (Jan Christiaan)	Afkomstig uit Utrecht. Vertrekt naar Amsterdam Rietlanden.
Arbeider - remmer	08-02-1920	26-06-1920	H. Kerkvliet (Hendricus)	Afkomstig uit Leiden. Vertrekt naar Venlo.
Arbeider - remmer	29-02-1920	26-06-1920	J. Uiterwijk (Johan)	Afkomstig uit Maastricht. Vertrekt naar Delfzijl.
Arbeider - remmer	02-05-1920	24-07-1920	K van der Wal (Klaas)	Afkomstig uit Groningen. Vertrekt naar Roodenschool.
Arbeider - remmer	05-10-1924	12-11-1924	A.H. van Aalst (Anthonius Hermanus)	Afkomstig uit Rotterdam D.P. Vertrekt naar Vlissingen.
Arbeider - remmer	28-10-1934	14-05-1936	G.J. Hamberg (Gerrit Jan)	Afkomstig uit Enschede en vertrekt weer naar Enschede.
Arbeider - remmer	18-11-1934	14-05-1939	G.J. Hamberg (Gerrit Jan)	Afkomstig uit Almelo. Vertrekt naar Hengelo.

[1] Twee verschillende personen met dezelfde naam.

Top

Gegevens plaats

Algemeen

De plaats Stadskanaal is van oorsprong een veenkoloniaal dorp, maar heeft zich ontwikkeld tot een moderne plaats. De plaats wordt gekenmerkt door zijn lintbebouwing langs het gelijknamige kanaal. Het Stadskanaal wordt gegraven in de 2e helft van de 19e eeuw. Deze lintbebouwing zorgt er tevens voor dat het station voor slechts weinig mensen makkelijk te voet te bereiken is. Pas na de Tweede Wereldoorlog wordt de trend van de lintbebouwing doorbroken. Stadskanaal kent nu ook nieuwbouwwijken die niet langs het kanaal zijn gebouwd. Het station komt aan de westkant van het Stadskanaal te liggen. Deze kant is tot die tijd nauwelijks bebouwd. Er is dus nog volop plaats voor een uitgebreid emplacement. Een nadeel is dat alle reizigers het druk bevaren kanaal over moeten steken.

Door de vele uitbreidingen van de treindienst is er de eerste jaren regelmatig reden tot feestvieren. Het grootste feest wordt georganiseerd bij de opening van het traject Zuidbroek - Stadskanaal. Via dit traject krijgen de bewoners namelijk een rechtstreeks verbinding met de stad Groningen. Deze stad is vooral in de eerste helft van de 20e eeuw, het grote handelscentrum van de streek. Veel producten worden in Groningen verhandeld. Daarnaast bezit de stad Groningen een uitgebreid assortiment aan allerhande scholen.

Aan de straatkant van het station staat op het stationsplein een staande klok om de reizigers de juiste tijd te geven.

Bestuur

Stadskanaal maakt oorspronkelijk deel uit van de gemeente Onstwedde. De gemeente Stadskanaal is in 1969 ontstaan uit de gemeente Onstwedde en een deel van de gemeente Wildervank. De gemeente Stadskanaal bestaat naast Stadskanaal uit de dorpen Musselkanaal, Onstwedde, Mussel en Alteveer. Ook de volgende gehuchten en buurtschappen horen bij de gemeente Stadskanaal: Barlage, Blekslage, Braamberg, Ceresdorp, Eerste Oomsberg, Höchte, Höfte, Holte, Horsten, Kopstukken, Oomsberg, Smeerling, Sterenborg, Ter Maarsch, Ter Wupping, Veenhuizen, Vledderhuizen, Vledderveen, Vosseberg en Wessinghuizen. Onstwedde heeft in de periode 1880 tot 1969 de onderstaande burgemeesters gehad.

Naam:	Van:	Tot:	Opmerking:
Izaäk Herman Reijnders	1869	1917	-
Klaas van Sevenhoven	1917	1929	-
Pieter Bergmeijer	1929	1939	-
Karel Gerrits	1939	1943	-
A.D.A.R.E.A. Fransema	1943	1945	-
Karel Gerrits	1945	1952	-
Sieto Robert Knottnerus	1952	1969	-

In de periode 1969 tot heden heeft Stadskanaal de onderstaande burgemeesters gehad.

Naam:	Van:	Tot:	Opmerking:
Sieto Robert Knottnerus	1969	1976	-
Auke A. Bekkeringh van Rhijn	1977	1985	-
Frits Brink	1985	1992	-
Henk Rebel	1992	1996	-
Jur Stavast	1996	2009	In 2010 gekozen tot voorzitter NNTTM
Baukje (B.A.H.) Galama	2009	2018	-
Gert-Jan (G.J.) Boels	2018	2018	Waarnemend, op 29 maart 2018 voor 15 minuten op de gemeenteraad te installeren
Froukje (F.T.) de Jonge	2018	2020	-
Yvonne (Y.P.) van Mastrigt	2020	2021	Waarnemend
Klaas (K.) Sloots	2021	heden	-

Voorzieningen

Hotel, café en restaurant Poppens

Tegenover het station wordt in 1905 een hotel door Poppens uit Martenshoek gebouwd. Aannemer G. Sluiter uit Vriescheloo zet het gebouw er voor NLG 9.733,00 neer. Het gebouw heeft op het personeel van de spoorwegen schijnbaar ook een verkeerde aantrekkingskracht. In november 1913 arresteert de marechaussee te Stadskanaal 3 beambten van de spoorwegen die zich schuldig hebben gemaakt aan inbraak en diefstal van vaten sterke drank uit de kelder van het hotel.

Hotel, café en restaurant Poppens tegenover het station van Stadskanaal. Vlak na de opening. Op de achtergrond de brugwachterswoning. Er is nog geen rails van de tram aanwezig. Foto collectie R. Boelens.

Hotel, café en restaurant Poppens tegenover het station van Stadskanaal. Ansichtkaart uitgegeven door hotel Poppens. Ansichtkaart is afgestempeld op 13 november 1919.

De stichting "Tabitha" van de baptisten in Nederland koopt in februari 1964 het voormalige hotel. Het pand wordt omgebouwd tot bejaardencentrum "Tabitha". In het gebouw is plaats voor 28 bewoners. In 1977 komt het gebouw in het nieuws, omdat het volgens de brandweer niet aan de veiligheidsvoorschriften voldoet. In juni 1988 sluit het bejaardencentrum. Nu zit in het pand kamerverhuurbedrijf "De Kanaalstreek". Die in het gebouw kamers verhuurt met draadloze wifi en een wasmachine in een gemeenschappelijke ruimte.

Koffiehuis Stam

In de garage tegenover het hoofdstation heeft de familie J. Stam enige tijd een stationskoffiehuis gehad. Het Stationskoffiehuis opent in 1934 en is in 1938 in ieder geval nog aanwezig.

Advertentie in De Noord-Ooster van 12 april 1934 ter gelegenheid van de opening van stationskoffiehuis J. Stam in nabij het hoofdstation van Stadskanaal.

-

Hotel Dopper

In 1905 kunnen de gasten van Hotel Dopper met een koetsje van het station gehaald en gebracht worden. Het hotel is gelegen aan de Hoofdstraat in Stadskanaal. Het hotel is genoemd naar de eerste logementhouder Lucas Jacobs Dopper (1826 - 1885). Het hotel is daarna door verschillende eigenaren geëxploiteerd en is in zowel 1911 als 1915 volledig afgebrand, maar telkens weer herbouwd. Eigenaar Smid zag er na de brand van 1915 geen brood meer in en droeg de puinhopen over aan een commissie van acht Stadskanaalsters. Deze herbouwde het hotel en verhuurde het in 1921 aan H.J. Gorter, die het in 1923 kocht.

Hotel Dopper aan de Hoofdstraat aan het begin van 20e eeuw. Rechts is de stal voor de paarden en koetsen. Ansichtkaart 1900, Beeldbank Groningen NL_GSTA_1555_1.

Hotel Dopper aan de Hoofdstraat zoals het er tussen de beide branden van 1911 en 1915 heeft uitgezien. Ansichtkaart 1915, Beeldbank Groningen NL_GSTA_1550_1.

In 1956 neemt de gemeente Onstwedde het hotel over. Begin jaren 60 is het compleet verbouwd en is de voorgevel volledig veranderd. Het hotel komt weer in particuliere handen. In 1981 bestaat het hotel nog steeds onder de naam "Dopper". Eind jaren 90 wordt het gebouw wederom verbouwd en geschikt gemaakt voor winkels op de begane grond. O.a. drogisterijketen Trekpleister heeft er een vestiging.

Rechts op de ansichtkaart staat voor het stationsgebouw van Stadskanaal een koetsje van Hotel Dopper om mensen op te halen en te brengen. Ansichtkaart 1906, uitgegeven door Eerelman, Beeldbank Groningen NL_GSTA_554_1.

-

Top